Chebotarev

Daar was ik voor een studie van waterkwaliteit in de Donaudelta, in samenwerking met een Oekraïense civiel ingenieur: Wowa, een specialist op het gebied van water en wodka. Op 1 mei, de dag van de arbeid, nam hij mij op sleeptouw door de stad. Eerst naar de pantserkruiser Potemkin, vernoemd naar de steunpilaar van Catharina de Grote, en daarna naar de kroeg. “In de tijd van de communisten moest je eerst urenlang luisteren naar de toespraken op het plein, nu kun je tenminste gelijk gaan drinken”, aldus Wowa. Op weg naar de kroeg kwamen we langs de universiteit. “Jij bent toch een wiskundige?”, vroeg Wowa. “Nou, Odessa heeft heel veel beroemde wiskundigen voortgebracht: Arnold en Gelfand en Chebotarev.” Arnold en Gelfand kende ik nog wel, maar Chebotarev moest ik opzoeken. Hij heeft in 1922 een stelling bewezen over de frequentie van priemgetallen in reeksen en dat is lang het beste resultaat op dit gebied geweest. Een civiel ingenieur die trots is op zijn wiskundigen, is dat geen wonder? Zoiets zul je hier niet meemaken, al weet ik niet of dat te wijten is aan de kwaliteit van de Nederlandse civielers of van de Nederlandse wiskundigen.

Ooit zat ik in de auto met Togo Nishiura, een wiskundige uit Detroit. Wij vonden elkaar in een klaagzang op de belabberde wiskundekennis van de studenten van tegenwoordig. Togo’s vrouw Elly zat zwijgzaam achter in de auto. Na een tijdje werd ze het zat. “Boys, according to you, which country has the best mathematicians?” Daar hoefden wij niet lang over na te denken: de Sovjet-Unie natuurlijk. In het krakerige accent van het Midden-Westen klonk het vervolgens vanaf de achterbank: “So boys, tell me, how is that country doing, economically?” Wij hielden ons stil. “My point exactly”, besloot Elly, ze kruiste haar armen en staarde naar buiten. Wij hebben die autorit verder niet veel gezegd.

Robbert Fokkink

Het is vandaag 112 jaar geleden dat Nikolai Chebotarev werd geboren. Ik moet bekennen dat ik nog nooit van de beste man had gehoord, totdat ik zo’n jaar of tien geleden een rondwandeling maakte door Odessa. Daar was ik voor een studie van waterkwaliteit in de Donaudelta, in samenwerking met een Oekraïense civiel ingenieur: Wowa, een specialist op het gebied van water en wodka. Op 1 mei, de dag van de arbeid, nam hij mij op sleeptouw door de stad. Eerst naar de pantserkruiser Potemkin, vernoemd naar de steunpilaar van Catharina de Grote, en daarna naar de kroeg. “In de tijd van de communisten moest je eerst urenlang luisteren naar de toespraken op het plein, nu kun je tenminste gelijk gaan drinken”, aldus Wowa. Op weg naar de kroeg kwamen we langs de universiteit. “Jij bent toch een wiskundige?”, vroeg Wowa. “Nou, Odessa heeft heel veel beroemde wiskundigen voortgebracht: Arnold en Gelfand en Chebotarev.” Arnold en Gelfand kende ik nog wel, maar Chebotarev moest ik opzoeken. Hij heeft in 1922 een stelling bewezen over de frequentie van priemgetallen in reeksen en dat is lang het beste resultaat op dit gebied geweest. Een civiel ingenieur die trots is op zijn wiskundigen, is dat geen wonder? Zoiets zul je hier niet meemaken, al weet ik niet of dat te wijten is aan de kwaliteit van de Nederlandse civielers of van de Nederlandse wiskundigen.

Ooit zat ik in de auto met Togo Nishiura, een wiskundige uit Detroit. Wij vonden elkaar in een klaagzang op de belabberde wiskundekennis van de studenten van tegenwoordig. Togo’s vrouw Elly zat zwijgzaam achter in de auto. Na een tijdje werd ze het zat. “Boys, according to you, which country has the best mathematicians?” Daar hoefden wij niet lang over na te denken: de Sovjet-Unie natuurlijk. In het krakerige accent van het Midden-Westen klonk het vervolgens vanaf de achterbank: “So boys, tell me, how is that country doing, economically?” Wij hielden ons stil. “My point exactly”, besloot Elly, ze kruiste haar armen en staarde naar buiten. Wij hebben die autorit verder niet veel gezegd.

Robbert Fokkink