Dvd-spelers in de shredder

Men neme twee dvd-spelers. De ene demonteren we netjes in losse onderdelen en verwerken de printplaten, omkasting en kabels afzonderlijk in shredders, scheiders, metaalsmelters en vuilverbrander. De andere dvd-speler voeren we direct aan de shredder. De plastic-, koper-, ijzer- en aluminiumdelen sturen we vervolgens naar dezelfde verwerkers. Welk scenario is het beste?

,,De dvd-speler kan direct in de shredder”, aldus OCP-promovendus Jaco Huisman. Opvallende uitspraak voor een scheikundig ingenieur die morgen promoveert op een nieuwe evaluatiemethode voor recyclingprocessen van consumentenelektronica. Zeker omdat de huidige wetgeving juist hamert op recyclen waar mogelijk. Huisman: ,,De Europese Unie baseert haar richtlijnen op gewichtspercentages. Dit leidt tot totaal verkeerde prioriteitsstelling voor recyclingprocessen, zowel voor productontwerpen als milieubeleidstrategieën.”

,,Neem een walkman. Producenten zijn verplicht vijftig procent te recyclen. Maar een walkman bestaat grotendeels uit plastic. En plastic recyclen bij kleine producten is vanwege de hoge kosten en lage milieuwinst absoluut niet eco-efficiënt.”

Om beter te beoordelen welke producten hoe gerecycled moeten worden, ontwikkelde Huisman het Qwerty/ee-concept. Voor vijfenzeventig producten (van lcd-monitor tot afstandsbediening) bestudeerde hij verschillende end-of-life-scenario’s, zoals producten apart inzamelen of ‘gewoon’ naar de vuilverbrander sturen. Voor elk scenario berekende hij de kosten en gaf milieupunten, gebaseerd op terugdringen van uitputting van grondstoffen, het controleerbaar houden van toxische materialen en het reduceren van emissies.

Edelmetalen

Huisman tekent een assenstelsel op zijn schrijfblok. Milieuschade op de horizontale as, end-of-life-kosten op de verticale. Met zijn pen zet hij een paar lijnen. De richting van de lijn bepaalt hoe diep er in de buidel getast moet worden voor extra milieuwinst. Huisman: ,,Bij de meeste producten moeten we betalen voor een schoner milieu. Daarom is ook de verwijderingsbijdrage ingevoerd, een extra bedrag dat de klant in de winkel betaalt omdat het product ooit als afval verwerkt zal worden. De mobiele telefoon is een uitzondering. Door de kleine hoeveelheid schaarse edelmetalen in het apparaatje om te smelten, wordt én de milieuschade beperkt, én er wordt geld mee verdiend.”

Een win-winsituatie dus. Daarentegen loont het volgens Huismans onderzoek nauwelijks om de plastic onderdelen te scheiden van het mobieltje. Toch bestaat er een grote kans dat recyclers zich bij mobieltjes eerder op plastic dan op metaal richten. Huisman: ,,Mobieltjes hebben een hoog plastic gehalte. Een mobiele-telefoonproducent zal % gezien de gewichtsgebaseerde EU-richtlijnen % dus eerder plastic recyclen dan metaal. De overheid straft zo de producent die kiest voor de meest eco-efficiënte maatregel.”

Huisman pleit dan ook voor nieuwe prioriteiten in het recyclebeleid, op maat gemaakt voor de verschillende productgroepen. Dat is beter voor zowel milieu als portemonnee. Hij maakte een hitlijst met adviezen over waar de meeste milieuwinst te boeken valt met relatief kleine investeringen.

Met stip op één: verhoog de inzameling van afgedankte producten met veel (edel)metaal, zoals dvd-spelers, videorecorders en mobieltjes. Huisman: ,,Maar het blijft natuurlijk een genuanceerd verhaal. Het is niet milieubewust om een busje op en neer te laten rijden voor één walkman van dertig gram.”

Ook extra aandacht voor het recyclen van glas % door bijvoorbeeld ovens voor beeldbuisglas meer glas bevattende onderdelen te laten verwerken % kan bijzonder goed uitvallen.

Huismans promotieonderzoek is rijp voor toepassing in de praktijk van consumentenelektronica. Huisman: ,,Met deze methode kan de eco-efficiëncy tussen landen, producenten, recyclers en zelfs productontwerpen onderling vergeleken worden. Maar eerst moet de EU de Europese wetgeving drastisch veranderen. Alleen zo kan aan de milieudoelstellingen worden voldaan en blijven de kosten voor de consument zo laag mogelijk.”

www.nvmp.nl . .

Men neme twee dvd-spelers. De ene demonteren we netjes in losse onderdelen en verwerken de printplaten, omkasting en kabels afzonderlijk in shredders, scheiders, metaalsmelters en vuilverbrander. De andere dvd-speler voeren we direct aan de shredder. De plastic-, koper-, ijzer- en aluminiumdelen sturen we vervolgens naar dezelfde verwerkers. Welk scenario is het beste?

,,De dvd-speler kan direct in de shredder”, aldus OCP-promovendus Jaco Huisman. Opvallende uitspraak voor een scheikundig ingenieur die morgen promoveert op een nieuwe evaluatiemethode voor recyclingprocessen van consumentenelektronica. Zeker omdat de huidige wetgeving juist hamert op recyclen waar mogelijk. Huisman: ,,De Europese Unie baseert haar richtlijnen op gewichtspercentages. Dit leidt tot totaal verkeerde prioriteitsstelling voor recyclingprocessen, zowel voor productontwerpen als milieubeleidstrategieën.”

,,Neem een walkman. Producenten zijn verplicht vijftig procent te recyclen. Maar een walkman bestaat grotendeels uit plastic. En plastic recyclen bij kleine producten is vanwege de hoge kosten en lage milieuwinst absoluut niet eco-efficiënt.”

Om beter te beoordelen welke producten hoe gerecycled moeten worden, ontwikkelde Huisman het Qwerty/ee-concept. Voor vijfenzeventig producten (van lcd-monitor tot afstandsbediening) bestudeerde hij verschillende end-of-life-scenario’s, zoals producten apart inzamelen of ‘gewoon’ naar de vuilverbrander sturen. Voor elk scenario berekende hij de kosten en gaf milieupunten, gebaseerd op terugdringen van uitputting van grondstoffen, het controleerbaar houden van toxische materialen en het reduceren van emissies.

Edelmetalen

Huisman tekent een assenstelsel op zijn schrijfblok. Milieuschade op de horizontale as, end-of-life-kosten op de verticale. Met zijn pen zet hij een paar lijnen. De richting van de lijn bepaalt hoe diep er in de buidel getast moet worden voor extra milieuwinst. Huisman: ,,Bij de meeste producten moeten we betalen voor een schoner milieu. Daarom is ook de verwijderingsbijdrage ingevoerd, een extra bedrag dat de klant in de winkel betaalt omdat het product ooit als afval verwerkt zal worden. De mobiele telefoon is een uitzondering. Door de kleine hoeveelheid schaarse edelmetalen in het apparaatje om te smelten, wordt én de milieuschade beperkt, én er wordt geld mee verdiend.”

Een win-winsituatie dus. Daarentegen loont het volgens Huismans onderzoek nauwelijks om de plastic onderdelen te scheiden van het mobieltje. Toch bestaat er een grote kans dat recyclers zich bij mobieltjes eerder op plastic dan op metaal richten. Huisman: ,,Mobieltjes hebben een hoog plastic gehalte. Een mobiele-telefoonproducent zal % gezien de gewichtsgebaseerde EU-richtlijnen % dus eerder plastic recyclen dan metaal. De overheid straft zo de producent die kiest voor de meest eco-efficiënte maatregel.”

Huisman pleit dan ook voor nieuwe prioriteiten in het recyclebeleid, op maat gemaakt voor de verschillende productgroepen. Dat is beter voor zowel milieu als portemonnee. Hij maakte een hitlijst met adviezen over waar de meeste milieuwinst te boeken valt met relatief kleine investeringen.

Met stip op één: verhoog de inzameling van afgedankte producten met veel (edel)metaal, zoals dvd-spelers, videorecorders en mobieltjes. Huisman: ,,Maar het blijft natuurlijk een genuanceerd verhaal. Het is niet milieubewust om een busje op en neer te laten rijden voor één walkman van dertig gram.”

Ook extra aandacht voor het recyclen van glas % door bijvoorbeeld ovens voor beeldbuisglas meer glas bevattende onderdelen te laten verwerken % kan bijzonder goed uitvallen.

Huismans promotieonderzoek is rijp voor toepassing in de praktijk van consumentenelektronica. Huisman: ,,Met deze methode kan de eco-efficiëncy tussen landen, producenten, recyclers en zelfs productontwerpen onderling vergeleken worden. Maar eerst moet de EU de Europese wetgeving drastisch veranderen. Alleen zo kan aan de milieudoelstellingen worden voldaan en blijven de kosten voor de consument zo laag mogelijk.”

www.nvmp.nl . .