Ontwerper Wim Crouwel (1928-2019) in Delft

“Ook al kwam je hem jaren later tegen, dan informeerde hij nog naar je kinderen die hij bij naam kende”, herinnert Haagsman zich. Ze sprak hem onlangs nog over een tentoonstelling waar ze aan werkt. “Hij had een heel goed geheugen, en hij wist mensen aan te spreken op hun expertise. Daar had hij een goed oog voor.”

Collega’s beamen dat en ze herinneren zich ook dat er nooit iets scheef lag op Crouwels bureau. De onberispelijk geklede Crouwel bleef altijd trouw aan de sobere, strakke, heldere vormgeving van de Zwitserse school waar hij na zijn opleiding mee in contact was gekomen. Hij was de enige man die comfortabel kon zitten in een Rietveld stoel,  merkte IO-decaan Ena Voûte ooit op.

Crouwel was twintig jaar lang betrokken bij de faculteit Industrieel Ontwerpen, al heette toen alles nog anders. Toen Crouwel in 1965 typografie ging doceren was dat aan de Hoofdsectie Industriële Vormgeving  van de afdeling Bouwkunde van de Technische Hogeschool Delft. Vijf jaar later doceerde hij ook vormstudie en kunstgeschiedenis en ontving hij een leeropdracht, en later een aanstelling als bijzonder hoogleraar.

Daarnaast was Crouwel directeur van het vormgevingsbureau Total Design dat hij in 1965 samen met twee andere vormgevers en twee ondernemers oprichtte. Hij was de huisontwerper van het Stedelijk Museum in Amsterdam, en maakte naam met zijn futuristische New Alphabet (1967), de cijferpostzegels en diverse telefoonboeken. Crouwels strakke functionele vormgeving vond ook zijn weg in huisstijlen binnen de universiteit. Het universiteitsblad TH Nieuws vormde hij in 1974 om met een schreefloze letter en een kenmerkende blauwe band.

Crouwel heeft vijftien jaar lang docentschap en ontwerppraktijk uiterst succesvol gecombineerd. Maar in 1980 verliet hij Total Design vanwege onrust in de tent, opkomende concurrentie en kritiek op het functionalistisch karakter van de ontwerpen van het bureau. Hij keerde terug naar de TU Delft als fulltime hoogleraar Industrieel Ontwerpen. In zijn laatste twee jaren in Delft was hij decaan van de faculteit Industrieel Ontwerpen.

Gevraagd naar herinneringen komt Haagsma met het verhaal dat ze begin jaren ’80 samen met Crouwel naar het college van bestuur ging om een ontwerp te presenteren. De presentatie liep vlotjes en het ontwerp werd goedgekeurd. Op de terugweg vertrouwde Crouwel haar toe: “Beslissingen worden altijd genomen door mensen die er geen verstand van hebben.” Dat was wel een eye-opener voor me, zegt ze.