Campus

Van meditatie tot mechanica

De TU en meditatie, niet echt iets dat hand in hand gaat. Toch is deze combinatie zo gek nog niet. Meditatie maakt
positiever en creatiever, vergroot de zelfcontrole,
productiviteit en het geheugen; eigenschappen
die zeker bij de TU passen.

Meestal is de Snijderszaal in de faculteit Elektrotechniek,  Wiskunde en Informatica (EWI) het decor voor colleges of vergaderingen, maar één keer per week wordt deze zaal omgetoverd tot een ware meditatieruimte. Tafels en stoelen aan de kant, schoenen uit en de meditatie kan beginnen. Bij binnenkomst zijn de deelnemers nog druk bezig met die presentatie van morgen of de afdelingsmeeting na de lunch. Daar weet Kim Vollenhoven, begeleider van de lunchmeditaties door Studium Generale en NGO Art of Living, wel raad mee. Hij begint met een paar lichaams- en ademhalingsoefeningen. “Zo worden lichaam en geest goed voorbereid op de meditatie”, aldus Vollenhoven. Er komt een gemêleerd gezelschap af op de SG-meditaties. Van IO tot natuurkunde en student tot docent: ze zijn allemaal vertegenwoordigd en ze hebben één ding gemeen: ze zoeken dat rustmomentje in een drukke werkweek.

Niet alleen Studium Generale (SG) organiseert meditaties aan de TU. Er zijn eigen initiatieven vanuit studenten en TU-medewerkers, bij de studentpsychologen worden cursussen aan-geboden in het smartstudie-assortiment en ook bij de unit sport zijn er lessen in meditatie en de specifieke vorm mindfulness. Dick van Wijngaarden is twee jaar geleden begonnen met mindfulness bij de unit sport. “Normaal duren deze cursussen acht weken en zijn ze heel intensief. Ik probeer de kern in korte sessies over te brengen zodat de studenten bewuster en meer in het nú gaan leven”, zegt Van Wijngaarden.

Focussen
“Eén van de grootste voordelen van meditatie is een verbeterde concentratie, de ontspanning krijg je er als een soort cadeautje bij”, legt studentenpsycholoog Paula Meesters uit. Zowel bij de smartstudiecursussen als in individuele behandelingen wordt gebruikgemaakt van meditatieve oefeningen. “Het helpt studenten beter te focussen”, aldus Meesters. “Je merkt eerder wanneer je wordt afgeleid en gaat zo weer sneller terug naar wat écht belangrijk voor je is.” Dat meditatie binnen de TU een steeds grotere rol krijgt, is niet gek als je kijkt naar wat er in de rest van de wereld gebeurt. Zo wordt bijvoorbeeld mindfulness in het bedrijfsleven meer en meer toegepast om te werken aan de mentale gezondheid van de werknemers. En die extra efficiëntie is natuurlijk ook mooi meegenomen.

Ook komt er steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van meditatie. Hersenscans laten zien dat het gedeelte in de hersenen waar het stresshormoon wordt aangemaakt minder actief is, en dat de grijze materie groter blijft bij mensen die regelmatig mediteren. Ook wordt de communicatie tussen de twee hersenhelften versterkt. “Dit zorgt voor meer creativiteit en een beter gebruik van het brein als een geheel”, aldus natuurkundige en meditatiedocent Wim van Rijswijk in een lunchlezing van SG op 12 februari.

Kim Vollenhoven
Kim Vollenhoven

Kim Vollenhoven

Kim Vollenhoven is masterstudent construction management and engineering bij Civiele Techniek en Geowetenschappen. Op zijn elfde deed hij al aan karate, toen begon ook zijn nieuwsgierigheid voor meditatie. Toch is hij pas twee jaar geleden begonnen. “De interesse voor meditatie is er eigenlijk altijd al geweest, maar ik had nooit echt handvatten om er wat mee te doen. Toen ik mijn moeder vroeg naar meditatie, stelde ze voor om stil te gaan zitten en mijn hoofd leeg te maken. Dat sloeg op dat moment niet helemaal bij me aan.”

Twee jaar geleden kwam hij via een poster terecht bij de wekelijkse lunchmeditaties van Studium Generale en Art of Living. “Ik merkte dat ik na een meditatie de rest van de dag veel meer gefocust en veel productiever bezig was. Die focus wilde ik ook de rest van de week, dus ik ging steeds meer mediteren. Nu doe ik het elke dag.”

“Meditatie is voor mij een periode van volledig comfort waarin lichaam en geest helemaal ontspannen.” Volgens Vollenhoven is ‘deconcentratie’ de kern van meditatie. “Tijdens een sessie hou je drie dingen in je gedachten: ik ben niets, ik wil niets en ik doe niets. Dit zorgt ervoor dat je alles even helemaal kan loslaten waardoor je de rest van de dag gefocust dingen kan zijn, willen en doen.”

Meditatie geeft je ook een competitieve voorsprong. “Als je geest ontspannen is, word je veel creatiever en kom je sneller op ideeën. Dit geeft je een voordeel ten opzichte van iemand die misschien wel heel slim is maar ook gestrest en zich daardoor minder kan focussen en een minder resultaat boekt.”

Een leven zonder meditatie kan hij zich niet meer voorstellen. “Het is een soort mentale hygiëne, net als de gewoonte om elke dag je tanden te poetsen of te douchen. Daar stop je ook niet opeens mee.”

Adonis Reyes
Adonis Reyes

Adonis Reyes

“Meditatie geeft me tijd om mijn gedachten op te ruimen, om alle gedachten een plek te geven.” Adonis Reyes is PhD-student bij technische natuurkunde, waar hij werkt aan een machine voor ademhalings-analyses.

Hij kwam vijf jaar geleden naar Europa om zijn master te doen en is hier in Nederland begonnen met mediteren. “Voordat ik naar Europa kwam, was ik ook al geïnteresseerd in meditatie, maar in Mexico vond ik alleen relatief dure cursussen. Wat me ook tegenstond is dat bij de meditatiecursussen die ik vond vaak een expliciete link met het boeddhisme werd gelegd.”

“Ik kwam in contact met de meditatielessen van Carmen Lai tijdens de Owee voor internationale studenten.” Lai heeft een PhD in technische informatica en geeft naast haar werk meditatiecursussen in het gebouw van MoTiv Delft. Reyes is nu een trouwe bezoeker en heeft met haar ook een aantal stilteretraites gedaan. “Daar heb ik grappig genoeg een paar van mijn beste vrienden leren kennen, je leert elkaar op een heel andere manier kennen.”

Reyes is ervan overtuigd dat iedereen kan mediteren. “Het is vergelijkbaar met rennen, iedereen kan het maar het is je eigen keuze of je voor de marathon gaat trainen. Meditatielessen zijn een soort hardlooptrainingen voor je brein.” Buiten de meditatielessen mediteert Reyes niet vaak zelf. “Ik gebruik wel vaak korte oefeningen die ik bij de lessen heb geleerd, ik doe bijvoorbeeld na een stressvolle vergadering even een ademhalingsoefening van vijf minuten. Zelfs bij een korte oefening merk ik dat ik helderder kan denken.”

Reyes denkt dat meditatie voor studenten een goede oefening is. “Studenten zijn vaak met complexe vraagstukken bezig waarbij ze door de bomen het bos niet meer zien. Door het probleem de tijd te geven in je gedachten komen tijdens de meditatie vaak de belangrijkste waarden naar boven wat kan helpen bij het vinden van een goede oplossing.”

Yvonne van Gameren
Yvonne van Gameren

Yvonne van Gameren

Het is koud in de Botanische Tuin waar Yvonne van Gameren, programmacoördinator van de postmaster opleiding PDeng bij biotechnologie, iedere maandag een half uur lesgeeft in ademhalingsoefeningen (pranayama). “Er komen meer mensen als het mooi weer is, maar er zijn altijd wel een paar deelnemers.”

Van Gameren is afgestudeerd in de biotechnologie en heeft jaren bij Heineken gewerkt. “Ik had het daar super naar mijn zin. Het is een bedrijf dat 24/7 draait en omdat het zo leuk was ging ik ook constant door met werken.” Totdat ze een jaar of tien geleden een burn-out kreeg. Ze had door dat er wat moest veranderen en kwam via een vriendin bij meditatie en ademhalingsoefeningen uit. “Ik kon nooit rust vinden en sliep slecht. Nu merk ik dat als ik stress voel, ik weer heel makkelijk terug kan naar dat gevoel van ontspanning. Het betekent dus niet dat ik nooit meer gestrest ben, maar dat ik er nu veel bewuster mee om kan gaan. Dat duidelijke effect motiveert me om door te gaan met oefeningen.” De ademhalingsoefeningen in de Botanische Tuin geeft van Gameren nu voor het tweede jaar. “Als medewerker deed ik mee aan het vitaliteitsprogramma van de TU. Daar kwam een pranayama app aan bod, hiermee konden mensen zelf aan de slag met ademhalingsoefeningen. De app was alleen veel te moeilijk dus toen heb ik aangeboden om lessen te geven. Deze zaten steeds zo vol dat ik maar gewoon ben doorgegaan.” Ook bij de PDeng trainees geeft ze les in ademhaling binnen de projectmanagement cursus. “Sommige trainees zijn zo enthousiast dat ze zelf sessies leiden als ik er niet ben en eigen oefeningen inbrengen.” Zelf doet ze dagelijks ademhalingsoefeningen bij het wakker worden en meditatie voor het slapen gaan. “Ik word zo suf wakker, dat ik nergens zin in heb. Na tien minuten ademhalingsoefeningen ben ik helemaal fit. En je hebt er altijd tijd voor, het kan namelijk gewoon onder de douche of op de fiets.” 

​Zelf aan de slag met meditatie

  • YES!+ meditatieweekend, unit cultuur en Art of Living
    (prijzen zie website)
    #
  • Headspace, app en website als meditatiecoach (gratis)
    headspace.com
  • Sattva, app met uitdagingen en trofeeën (gratis)
    sattva.life

​Yes!+ weekend

Van 16 tot 19 april is er een Yes!+weekend in de unit cultuur. Je leert op een praktische manier yoga-, ademhalings- en meditatietechnieken. Deze zorgen volgens de website niet alleen voor verhoogde concentratie, een beter geheugen en minder stress maar ook voor een kalmere en energiekere leefstijl. “Het is een mix van oude wijsheden in yoga, meditatie en ademhaling gecombineerd met intellectuele discussies, muziek en spel”, aldus TU-alumnus en Yes!+ docent Aditya Kualampur in Delta.

yesplus@aofl.nl

delta.tudelft.nl/24959

artofliving.org

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.