Schuurrobot tussen wal en schip

Het gladschuren van een zeiljacht is niet alleen tijdrovend, maar ook ongezond werk. De scheepswerf klopte niet voor niets aan bij het onderzoekscentrum DCSC. De schuurrobot moest een Pietje Precies worden. Geen oneffenheid mocht aan de aandacht van zijn sensoren ontsnappen. Ervaren zeiljachtschuurders . en daarvan zijn er wereldwijd niet zoveel . werden als adviseurs bij het project gehaald.

Vraag een kleine drieëneenhalf jaar later aan Ben Klaassens waar het mis ging, en hij zal zonder aarzelen zeggen: gebrek aan menskracht. “Die sensoren waren niet eens het lastigst. Met de technologie van tegenwoordig kun je alles meten”, zegt de vorig jaar gepensioneerde universitair hoofddocent. “Op geld was het ook niet vastgelopen, al was de robot zeker niet goedkoop uitgevallen.”

Nee, de tegenvaller kwam toen een afstudeerder moest afhaken na een enthousiast vooronderzoek, waarbij onder meer was gesproken met de ingenieur die ooit bij Fokker een poetsrobot voor vliegtuigen had ontworpen. Een opvolger bleek onmogelijk te vinden. Klaassens: “We hadden een Nederlandse student nodig, omdat bij buitenlandse studenten een bepaalde voorkennis toch ontbrak. Zo’n afstudeerder bleek niet te vinden.”

Symptomatisch voor een dieper liggend probleem, denkt Klaassens, die na zijn pensioen bij projecten van DCSC betrokken is gebleven. “Er zijn veel mooie ideeën waar uiteindelijk niets mee gebeurt. Geen geld, roept men dan, maar de oorzaak is eerder een gebrek aan promovendi. En dat heeft alles te maken met een gebrek aan waardering voor technisch onderwijs en onderzoek in Nederland. Nog steeds, ondanks alle retoriek en goedbedoelde initiatieven.”

Zelfs de proefrobot die met een stuk scheepswand aan de slag mocht gaan, is nooit gebouwd. Klaassens zag zich met het naderen van zijn pensioen genoodzaakt het idee over te dragen. Maar andere medewerkers hadden het al druk genoeg met andere projecten. “De schuurrobot viel tussen wal en schip.”

De Friese botenbouwer was ontgoocheld. Ook Klaassens vindt het nog altijd doodzonde dat het project vastliep. “Het ging er niet alleen om robots tijdrovend en ongezond werk te laten overnemen. Die schuurrobot had kunnen zorgen voor een kwaliteitsverbetering. En de technologie had elders toegepast kunnen worden. Het schoonmaken van hoogbouw komt bijvoorbeeld steeds meer in de knel met de eisen die de Arbo-wetgeving stelt.”

Naar het uiterlijk van de schuurrobot kunnen we slechts gissen. Zou het een ‘zeiljachtwasserette’ zijn geworden, compleet met schurende borstels, of toch twee imposante armen die met computergestuurd gemak de schuurmachine langs de romp kunnen bewegen? “De discussie over de vraag hoe groot de robot moest worden heeft het project bemoeilijkt”, erkent Klaassens. “De ontwerpvarianten liepen uiteen van een robot die zich als een werkbij vastkleefde aan de wanden van het zeiljacht, tot een enorm gevaarte dat de hele boot als een stellage kon omsluiten.”

De schuurrobot komt er nog wel eens, denkt Klaassens. “Maar dan veel eerder uit China dan uit Delft.”(JP)

Het gladschuren van een zeiljacht is niet alleen tijdrovend, maar ook ongezond werk. De scheepswerf klopte niet voor niets aan bij het onderzoekscentrum DCSC. De schuurrobot moest een Pietje Precies worden. Geen oneffenheid mocht aan de aandacht van zijn sensoren ontsnappen. Ervaren zeiljachtschuurders . en daarvan zijn er wereldwijd niet zoveel . werden als adviseurs bij het project gehaald.

Vraag een kleine drieëneenhalf jaar later aan Ben Klaassens waar het mis ging, en hij zal zonder aarzelen zeggen: gebrek aan menskracht. “Die sensoren waren niet eens het lastigst. Met de technologie van tegenwoordig kun je alles meten”, zegt de vorig jaar gepensioneerde universitair hoofddocent. “Op geld was het ook niet vastgelopen, al was de robot zeker niet goedkoop uitgevallen.”

Nee, de tegenvaller kwam toen een afstudeerder moest afhaken na een enthousiast vooronderzoek, waarbij onder meer was gesproken met de ingenieur die ooit bij Fokker een poetsrobot voor vliegtuigen had ontworpen. Een opvolger bleek onmogelijk te vinden. Klaassens: “We hadden een Nederlandse student nodig, omdat bij buitenlandse studenten een bepaalde voorkennis toch ontbrak. Zo’n afstudeerder bleek niet te vinden.”

Symptomatisch voor een dieper liggend probleem, denkt Klaassens, die na zijn pensioen bij projecten van DCSC betrokken is gebleven. “Er zijn veel mooie ideeën waar uiteindelijk niets mee gebeurt. Geen geld, roept men dan, maar de oorzaak is eerder een gebrek aan promovendi. En dat heeft alles te maken met een gebrek aan waardering voor technisch onderwijs en onderzoek in Nederland. Nog steeds, ondanks alle retoriek en goedbedoelde initiatieven.”

Zelfs de proefrobot die met een stuk scheepswand aan de slag mocht gaan, is nooit gebouwd. Klaassens zag zich met het naderen van zijn pensioen genoodzaakt het idee over te dragen. Maar andere medewerkers hadden het al druk genoeg met andere projecten. “De schuurrobot viel tussen wal en schip.”

De Friese botenbouwer was ontgoocheld. Ook Klaassens vindt het nog altijd doodzonde dat het project vastliep. “Het ging er niet alleen om robots tijdrovend en ongezond werk te laten overnemen. Die schuurrobot had kunnen zorgen voor een kwaliteitsverbetering. En de technologie had elders toegepast kunnen worden. Het schoonmaken van hoogbouw komt bijvoorbeeld steeds meer in de knel met de eisen die de Arbo-wetgeving stelt.”

Naar het uiterlijk van de schuurrobot kunnen we slechts gissen. Zou het een ‘zeiljachtwasserette’ zijn geworden, compleet met schurende borstels, of toch twee imposante armen die met computergestuurd gemak de schuurmachine langs de romp kunnen bewegen? “De discussie over de vraag hoe groot de robot moest worden heeft het project bemoeilijkt”, erkent Klaassens. “De ontwerpvarianten liepen uiteen van een robot die zich als een werkbij vastkleefde aan de wanden van het zeiljacht, tot een enorm gevaarte dat de hele boot als een stellage kon omsluiten.”

De schuurrobot komt er nog wel eens, denkt Klaassens. “Maar dan veel eerder uit China dan uit Delft.”(JP)