Bieb 20 jaar: van droevig punthoofd tot icoon

De nieuwbouw voor de TU Delft bibliotheek komt er in de jaren negentig niet zo maar. Sterker nog: het iconische pand met grasdak wordt bijna niet gebouwd. Het college van bestuur uit die tijd begroot de nieuwbouw op 55 miljoen gulden, maar schuift het ontwerp van architectenbureau Mecanoo in augustus 1995 terzijde als geen enkele aannemer het voor dat bedrag wil bouwen. De laagste inschrijving ligt op 67 miljoen gulden.

De universiteitsraad legt zich er in september na enig gesteggel bij neer dat de bouw niet doorgaat, maar na enige wijzigingen in het ontwerp komt het college van bestuur in december met een financiële constructie met de bank. Die voert de bouw uit voor maximaal 61,2 miljoen gulden en draagt de risico’s van kostenoverschrijdingen zelf.

In april 1996 verschijnen de hei-installaties op de campus en kan het werk beginnen. De eerste paal wordt op 21 april geslagen. Langzaam maar zeker krijgt de bibliotheek vorm.

Dat maakt natuurlijk wel flink wat decibellen geluid. Tachtig wel te verstaan, volgens studentenpartij AAG. Bewoners van studentencomplex Gimme Shelter regelen samen met woningstichting Duwo en importeur Groeneveld oordoppen voor alle huurders.

Bibliotheekmedewerkers verhuizen al op 19 december 1997 vanuit de stad naar hun nieuwe onderkomen. De Delftse jeugd vindt de bibliotheek al snel fantastisch en gebruikt haar als buurthuisvervangende hangplek met gratis internet. Dat wordt opgelost door een campuscard in te voeren. De kantoorbewoners zijn inmiddels wat minder happy. Het grasdak lekt al snel na aflevering.



Op 10 maart 1998, ruim twee maanden voor de officiële opening, bekladden vier studenten van het Delfts Aktie Komitee de kegel van de bibliotheek. Ze bevestigen via klimtouwen een spandoek aan de kegel en maken er een ‘droevig punthoofd’ van door er een omgekeerde smiley op te verven.

Ze doen dat uit protest over beperkte studenteninspraak. De politie arresteert de vier wegens vernieling en laat ze na een paar uur weer vrij. Een dag later klimmen ze weer in de touwen om als een soort abseilers het ‘treurige gezicht’ weg te schrobben. Dat lukt niet echt: waar de verf zat wordt de kegel schoner dan elders op de kegel.



Op vrijdag 15 mei 1998 is het dan zo ver: in aanwezigheid van onder anderen onderwijsminister Jo Ritzen opent prins Johan Friso (dan oud-student luchtvaart-en ruimtevaarttechniek, hij overlijdt in 2013 red.) de bibliotheek met een klik op een muisknop. Daarmee komt meteen een nieuw zoeksysteem in de lucht: bibliotheek.Delft.kennisstad.nl. Er is een Delftse wetenschapsquiz met onder andere Wim T. Schippers, die de aanwezigen daarin voorhoudt dat koffie met melk minder snel afkoelt dan zwarte koffie. 



Vijf maanden later wint het pand pardoes de Nationale Staalprijs. Eind november 2000 liggen op de ‘begane grond’ van de bibliotheek zandzakken voor de wc om een overstroming met rioolwater in te dammen. De plek is het laagste punt van de TU, legt de toenmalige beheerder uit. Lekkage is er wel vaker, net als klimaatproblemen. Bovenin ervaren medewerkers het al snel als warm. Anderen hebben het koud. Het grasdak wordt in 2009 vernieuwd.

Vanwege de almaar groeiende studentenaantallen kunnen studenten in 2016 voortaan ook studeren in kamers op de zuidvleugel, door studenten ook wel ‘de flat’ genoemd. De bibliotheek is nu 365 dagen per jaar open tot middernacht, maar op tentamendagen twee uur langer. Dat leidt tot een groot aantal ‘deurbewegingen’: één miljoen per jaar blijkt uit metingen.

In 2017 wordt de staalconstructie rond de kegel geverfd en worden de klapdeuren vervangen door schuifdeuren. Wat sinds 2018 niet meer mag, is pal voor die deuren roken. Dat is voortaan alleen toegestaan onderaan de trap of verder weg.

En wat brengt de toekomst? In ieder geval nieuw meubilair in de hal en de kegel, want dat voldoet niet meer aan de hedendaagse eisen, zegt Linda Heemskerk, projectleider Campus & Real Estate & Facilitair Management/ICT voor de bibliotheek. En misschien… de mogelijkheid om te sleeën vanaf het dak. Om omwonenden wat meer te betrekken bij de TU, onderzoekt de universiteit of sleeën misschien toch veilig kan. Een strenge winter is niet nodig met wat goede sneeuwspuiten en kraampjes met koek en zopie.

Zo ver is het nog niet. Nu eerst een feestje op dinsdag 15 mei voor alle bewoners en bezoekers. Dit is het programma:

• Een lezing door de architect van het gebouw, Francine Houben, van 12.40 – 13.30 uur in de oranje zaal. Toegang vrij.
• Een concert van Krashna Musika, van 13.00 – 13.30 uur in de hal.
• Drie verschillende soorten rondleidingen van maximaal een kwartier: door het gebouw (viermaal), door het trésor (tweemaal) en door het erfgoeddepot (tweemaal), tussen 10.00 en 14.30 uur. Melden bij de balie.
• Een tentoonstelling van de bouw van maandag 14 mei tot en met vrijdag 1 juni.
• Eenmalig boetevrij je boeken inleveren tussen 8.00 en 00.00 uur.
• Een borrel voor kantoorbewoners in ’t Praethuys vanaf 16.00 uur.