Vanuit de gevangenis een leertraject met stage in, plus therapie. En dat vanuit een kant-en-klare woonruimte. Utopie? Ja, nog wel. Architect Julija Osipenko ontdekte dat een tehuis tussen gevangenis en maatschappij een terugval in de criminaliteit kan voorkomen.
Share
- Onderzoek: ‘Exodus Home – a halfway house for ex-convicts’
- Eindcijfer: 7
Eén misstap in je leven, en je kansen op de arbeidsmarkt zijn misschien voorgoed verkeken. Als ex-gevangene liggen de banen niet voor het oprapen. Op zich al lastig genoeg, maar als je in een getto woont waar criminaliteit de standaard is en mensen zónder strafblad al niet aan werk komen, zijn je kansen op een beter leven als voormalig crimineel nagenoeg nihil.
Wereldwijd bestaan opvanghuizen die een tijdelijk verblijf bieden aan ex-gevangen en -verslaafden, waar ze kunnen afkicken en zich kunnen voorbereiden op een nieuwe start. Maar een tehuis dat wonen, opleiding, job coaching en therapie onder één dak biedt, was Julija Osipenko (27) nog niet tegengekomen. Voor haar afstuderen bij Bouwkunde trok ze naar Chicago, waar het overgrote deel van de bewoners van de achterstandswijk Garfield Park in contact komt met de criminaliteit. De werkloosheid is er enorm, en bendes domineren de straten. Bied daar als architect maar eens een oplossing voor.
“Tijdens mijn verblijf was er één moment dat allesbepalend was”, vertelt ze. “Middenin de wijk zat een cafeetje: Inspiration Kitchen. Een zeldzaamheid in Garfield Park, want niemand heeft er geld om buiten de deur te eten, en mensen van buiten de wijk zetten er geen voet over de drempel. Tijdens mijn lunch sprak ik er met de werknemers, allemaal ex-gevangenen, voormalig daklozen en ex-verslaafden. Het café bood ze een werk-leertraject, zodat ze konden re-integreren in de maatschappij. Dat werkte zo goed, dat sommige medewerkers waren doorgestroomd naar horeca in het chique centrum van Chicago. Zie je wel, dacht ik, zelfs in dit getto, een plek die we in Nederland eigenlijk niet kennen, is kans op verbetering.”
Precies op dat moment ontstond het idee voor haar Exodus Home. “Hoe moeilijk is het om ex-criminelen een opleiding te bieden die je verbindt aan de banen die beschikbaar zijn in die regio? Ooit bestond Garfield Park uit bloeiende industrie. Maar de pakhuizen en fabrieken staan al jaren leeg. Langzaam trekken er nu creatieve ondernemingen in, want de huur is er laag. Alleen, de werknemers integreren niet in de wijk. Als ze workshops zouden geven in mijn Exodus Home, met een bijbehorende stageplaats, dan hebben zowel de bedrijfjes als ex-gevangenen daar baat bij. Train your own staff – dat idee.” Hetzelfde geldt voor de bedrijven in hout- en metaalbewerking die er nog altijd huizen.
“Vooralsnog investeren overheden in de steeds vollere gevangenissen, in plaats van een overgangsfaciliteit als de mijne”, zegt Osipenko. “Dat is frustrerend, want de cirkel kan wel degelijk doorbroken worden.” Voor de architect reden genoeg om door te zetten: “Ik richt me in de toekomst minder op het ontwerpen, en ga aan de slag op sociaal-politiek vlak. Research en urban planning.” Het eerste Exodus Home zou de komende decennia zomaar in Nederland kunnen verrijzen.
Comments are closed.