Campus

Horrorscenario’s in vinexwijken

Het Architectuur Filmfestival Rotterdam (AFFR) toont de verwevenheid tussen architectuur en films. Dat levert verrassende beelden op, zoals een zwemmer door een villawijk en horrorscenario’s in vinexwijken.

Een man besluit op een zekere dag om van zijn werk naar huis te zwemmen. In een villawijk springt hij over schuttingen en zwemt in de zwembaden van de villa’s. Dat gebeurt in de film ‘The Swimmer’ met Burt Lancaster. “Hij komt in allemaal verschillende milieu’s terecht. Het is een schitterende, bizarre film”, zegt ir. Jord den Hollander, programmeur van het festival. “Het wordt een ware helletocht. De film laat zien hoe de mensen in een buitenwijk volkomen afgesloten zijn van de rest van de wereld. Ze leven alleen met hun eigen soort en de rest wordt buitengesloten. Dat is heel verontrustend.”

Films en architectuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, meent Den Hollander, die bouwkunde studeerde aan de TU Delft. “Een stad wordt niet zo maar uitgekozen in een film. Een stad of dorp zorgt voor een bepaalde sfeer die een filmmaker wil oproepen. Denk bijvoorbeeld aan ‘The Swimmer’. Of aan een film als ‘American Beauty’, dat zich ook afspeelt in een buitenwijk. Die wijken zijn gebouwd als veilige havens, maar het is een illusie dat vinexwijken vredig zijn. Vaak zijn ze de setting van horrorscenario’s. De vermeende harmonie kan zo maar omslaan in disharmonie.”

Voor het festival selecteerde Den Hollander, die ook zelf filmmaker is, films met de horizon als thema. “De wereld is op hol geslagen”, zegt hij. “Er zijn voortdurend volksmigraties door oorlog, of migranten die Fort Europa bestormen. Hun horizon wordt verbreed. Tegelijkertijd is er een ontwikkeling gaande van mensen die hun horizon in de westerse wereld verkleinen. Er zijn mensen die bewust in een soort gated communities wonen met hun eigen soortgenoten tegen de boze buitenwereld. Daar gaat de openingsfilm ‘Radiant City’ over.”

Den Hollander noemt de stadsdocumentaire ‘The Concrete Revolution’ als voorbeeld van een film over horizonverkleining. De film speelt zich af in de groeiende steden van China. “Het laat de bouwexplosie zien die momenteel in China heerst. Veel Chinezen trekken naar de stad op zoek naar werk en zij moeten allemaal onderdak vinden. De film laat zien wat voor effect die horizonverbreding heeft op een stad.”

Den Hollanders eigen films zijn ook te zien op het festival. In ‘Many words for modern’ volgt filmmaker Den Hollander de Tanzaniaanse architect Anthony Almeida. Hij behoorde tot de eerste generatie die ging bouwen na de onafhankelijkheid in 1961. “Zij moesten de Afrikaanse stijl bedenken, maar wat is dat? Afrikanen werden zeer beïnvloed door het modernisme, maar daar gaven ze een eigen draai aan. Ze gebruikten bijvoorbeeld meer kleuren dan in de westerse wereld.”

De film laat ook zien dat de Afrikanen met weinig geld slim bouwden. “Gebouwen kregen vaak kleine ramen, omdat het anders binnen bloedheet werd. Architecten zorgden er altijd voor dat er luchtstromen door het gebouw liepen. Dat deden ze heel slim. De gebouwen die nu worden neergezet hebben grote ramen en daar staat de airco constant aan. Dat is een heel dure oplossing, daar had de vorige generatie architecten veel beter over nagedacht.”

De film ‘De grootste architect van Nederland’ is een hommage van Den Hollander aan architect Huig Maaskant, die onder meer het Rotterdamse Hilton, Groothandelsgebouw en de Euromast ontwierp. “Hij drukte tijdens de wederopbouw zijn stempel op Nederland. Ik heb met bekende architecten, zoals Herman Hertzberger, zijn gebouwen bezocht. Maaskant was zijn tijd ver vooruit. Als je ziet hoe hij de stad en een gebouw met elkaar verweefde in het Groothandelsgebouw, daar rijden auto’s doorheen en er zijn winkels. Het is een compacte stad. Dit jaar zou hij honderd zijn geworden. Net als architect Pierre Cuypers. Maar in plaats van dat het nu Cuypersjaar is, had het natuurlijk Maaskantjaar moeten zijn.”

De films zijn tijdens het Architectuur Filmfestival Rotterdam te zien van donderdag 12 tot en met zondag 14 oktober op verschillende locaties in Rotterdam.

www.affr.nl

In ‘Many words for modern’ volgt filmmaker Den Hollander de Tanzaniaanse architect Anthony Almeida. (Foto: Jord den Hollander)

Een man besluit op een zekere dag om van zijn werk naar huis te zwemmen. In een villawijk springt hij over schuttingen en zwemt in de zwembaden van de villa’s. Dat gebeurt in de film ‘The Swimmer’ met Burt Lancaster. “Hij komt in allemaal verschillende milieu’s terecht. Het is een schitterende, bizarre film”, zegt ir. Jord den Hollander, programmeur van het festival. “Het wordt een ware helletocht. De film laat zien hoe de mensen in een buitenwijk volkomen afgesloten zijn van de rest van de wereld. Ze leven alleen met hun eigen soort en de rest wordt buitengesloten. Dat is heel verontrustend.”

Films en architectuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, meent Den Hollander, die bouwkunde studeerde aan de TU Delft. “Een stad wordt niet zo maar uitgekozen in een film. Een stad of dorp zorgt voor een bepaalde sfeer die een filmmaker wil oproepen. Denk bijvoorbeeld aan ‘The Swimmer’. Of aan een film als ‘American Beauty’, dat zich ook afspeelt in een buitenwijk. Die wijken zijn gebouwd als veilige havens, maar het is een illusie dat vinexwijken vredig zijn. Vaak zijn ze de setting van horrorscenario’s. De vermeende harmonie kan zo maar omslaan in disharmonie.”

Voor het festival selecteerde Den Hollander, die ook zelf filmmaker is, films met de horizon als thema. “De wereld is op hol geslagen”, zegt hij. “Er zijn voortdurend volksmigraties door oorlog, of migranten die Fort Europa bestormen. Hun horizon wordt verbreed. Tegelijkertijd is er een ontwikkeling gaande van mensen die hun horizon in de westerse wereld verkleinen. Er zijn mensen die bewust in een soort gated communities wonen met hun eigen soortgenoten tegen de boze buitenwereld. Daar gaat de openingsfilm ‘Radiant City’ over.”

Den Hollander noemt de stadsdocumentaire ‘The Concrete Revolution’ als voorbeeld van een film over horizonverkleining. De film speelt zich af in de groeiende steden van China. “Het laat de bouwexplosie zien die momenteel in China heerst. Veel Chinezen trekken naar de stad op zoek naar werk en zij moeten allemaal onderdak vinden. De film laat zien wat voor effect die horizonverbreding heeft op een stad.”

Den Hollanders eigen films zijn ook te zien op het festival. In ‘Many words for modern’ volgt filmmaker Den Hollander de Tanzaniaanse architect Anthony Almeida. Hij behoorde tot de eerste generatie die ging bouwen na de onafhankelijkheid in 1961. “Zij moesten de Afrikaanse stijl bedenken, maar wat is dat? Afrikanen werden zeer beïnvloed door het modernisme, maar daar gaven ze een eigen draai aan. Ze gebruikten bijvoorbeeld meer kleuren dan in de westerse wereld.”

De film laat ook zien dat de Afrikanen met weinig geld slim bouwden. “Gebouwen kregen vaak kleine ramen, omdat het anders binnen bloedheet werd. Architecten zorgden er altijd voor dat er luchtstromen door het gebouw liepen. Dat deden ze heel slim. De gebouwen die nu worden neergezet hebben grote ramen en daar staat de airco constant aan. Dat is een heel dure oplossing, daar had de vorige generatie architecten veel beter over nagedacht.”

De film ‘De grootste architect van Nederland’ is een hommage van Den Hollander aan architect Huig Maaskant, die onder meer het Rotterdamse Hilton, Groothandelsgebouw en de Euromast ontwierp. “Hij drukte tijdens de wederopbouw zijn stempel op Nederland. Ik heb met bekende architecten, zoals Herman Hertzberger, zijn gebouwen bezocht. Maaskant was zijn tijd ver vooruit. Als je ziet hoe hij de stad en een gebouw met elkaar verweefde in het Groothandelsgebouw, daar rijden auto’s doorheen en er zijn winkels. Het is een compacte stad. Dit jaar zou hij honderd zijn geworden. Net als architect Pierre Cuypers. Maar in plaats van dat het nu Cuypersjaar is, had het natuurlijk Maaskantjaar moeten zijn.”

De films zijn tijdens het Architectuur Filmfestival Rotterdam te zien van donderdag 12 tot en met zondag 14 oktober op verschillende locaties in Rotterdam.

www.affr.nl

In ‘Many words for modern’ volgt filmmaker Den Hollander de Tanzaniaanse architect Anthony Almeida. (Foto: Jord den Hollander)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.