‘Ik ben anders naar ouderen gaan kijken’

Wat heb je precies gedaan?

“De Stichting Nationale Denktank zet altijd twintig tot 25 jonge academici bij elkaar om aan de slag te gaan met een maatschappelijk thema. Dit jaar was dat thema: ‘Zorg voor de gezondheid’. Met de groep hebben we vier maanden fulltime de zorg in Nederland geanalyseerd en oplossingen bij de problemen bedacht. Afgelopen maandag hebben we onze eindpresentatie gegeven.”

Was het moeilijk om als toen nog student technische bestuurskunde oplossingen te bedenken voor zo’n heel ander vakgebied?

“Niet zozeer moeilijk, maar leuk. Het was een onderwerp waar ik van tevoren totaal niets mee had, maar waar ik in korte tijd veel over leerde. De eerste vier weken hebben we dertig tot vijftig interviews gehouden, onder andere met geriaters omdat ik in de groep voor ‘kwetsbare ouderen’ zat. Ik heb daarvoor ook meegelopen met de thuiszorg en de ouderenzorg. Ik heb met Philips gesproken over domotica, apparatuur die wordt gebruikt om ouderen langer thuis te kunnen laten wonen. En ik heb gesproken met het Nationaal Ouderenfonds.”

Wat hebben jullie voor de ‘kwetsbare ouderen’ bedacht?

“Drie dingen. We hebben gezien dat er een relatie is tussen pensionering en gezondheid. Die relatie is onderbelicht in het maatschappelijk debat. Het probleem is dat je van veertig uur werk per week naar nul uur gaat. Je verliest een belangrijk gedeelte van je sociaal netwerk en ervaart minder prikkels. Daardoor wordt je lichamelijk en geestelijk minder actief. Dat verhoogt de kans op eenzaamheid, dementie en depressies. Onze oplossing daarvoor is een getrapt pensioen: je bouwt langzaam af. Dat past veel meer bij de fysiologie van ouderen en is beter voor hun gezondheid. Het gaat erom hoe mensen met pensioen gaan in plaats van wanneer.”

En wat is jullie tweede oplossing?

“Dat is de Uit met Oud-korting. Jongvolwassenen van twintig tot veertig jaar kunnen met ouderen naar een recreatieve instelling gaan en dezelfde korting krijgen als ouderen. Je kunt denken aan een museum maar ook aan de Efteling bijvoorbeeld. Het gaat niet zozeer om de korting, maar om de stimulans dat je ouderen meeneemt naar activiteiten. Dat is goed tegen eenzaamheid.”

En verder?

“Onze derde oplossing was het Samen Sterk plan. Dat is een plan om basisscholen en verzorgingshuizen structureel activiteiten met elkaar te laten ondernemen. Je kunt ouderen nog goed gebruiken op basisscholen. Een van de ideeën is bijvoorbeeld een voorleeswedstrijd door ouderen of het inzetten van hen bij handenarbeid. Een school heeft aangegeven dat de Kerstmusical wordt verplaatst naar een verzorgingshuis.”



Wat had je vooraf met ouderen?

“Behalve mijn opa en oma, niets. Ik dacht: wat moet ik hiermee? Maar ik heb in het begin in een verzorgingshuis meegelopen. Dat was wel heftig want ik had nog nooit mensen met dementie meegemaakt. Verder heb ik ook een dag in de thuiszorg meegelopen. Dan zet je een oudere onder de douche en dat is wel een aparte ervaring. Ik ben anders naar ouderen gaan kijken. Het zijn mensen zoals jij en ik, alleen dan wat ouder. We moeten kijken hoe we ouderen kunnen benutten in plaats van ze te betuttelen.”

Wat zijn er nog meer voor oplossingen bedacht door de Denktank?

“Een gedeeltelijk eigen risico. Nu betaal je jaarlijks 350 euro aan eigen risico, bij wijze van spreken na het trekken van één kies al. Daarna betaal je voor de rest van het jaar geen eigen risico meer. Wij dachten: kunnen we dat eigen risico niet beter spreiden, zodat je langer kostenbewust blijft? Een andere oplossing is een Carte Blanche aanpak voor de jeugdzorg. Bij multiprobleemgezinnen zijn soms wel twintig hulpverleners betrokken. Wij bedachten dat er één persoon naar toe kan gaan die multidisciplinair is opgeleid en die een persoonlijke aanpak kan opzetten. Daar is een geslaagde pilot voor geweest in Amsterdam.”



Wat gaat er nu met deze ideeën gebeuren?

“Voor een aantal ideeën zijn samenwerkingspartners gevonden. De Stichting Same is bijvoorbeeld enthousiast over het Samen Sterk plan. De Stichting Vier het leven vindt de Uit met Oud-korting een goed idee. Het getrapte pensioen is voor de lange termijn. Daar hebben we afspraken voor staan. We hebben een opinieartikel geschreven in de hoop dat de dimensie zorg betrokken wordt in het pensioendebat. Verder zijn we bezig met een rapport dat we aan de Sociaal Economische Raad willen aanbieden. We willen natuurlijk niet dat onze plannen in een la belanden.”