Schuldig

Waren de Turkse piloten nou wel of niet schuldig aan de crash op Schiphol? Wel schuldig was de Tunesische piloot die niet de noodinstructies uitvoerde maar een potje ging zitten bidden en zijn vliegtuig liet verongelukken in Italië. En nu maar hopen dat het religiegezwel op onze universiteit niet uitzaait naar de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, anders is mijn vliegangst gerechtvaardigd.
Wie ook worstelen met schuld zijn bankdirecteuren en opperbankdirecteur Nout Wellink. Hoewel directeur Floris Deckers van Van Lanschot Bankiers zijn excuus aanbood voor de crisis, moest dat volgens hem niet geïnterpreteerd worden als een schuldbekentenis. Dat zou namelijk tot een juridische procedure kunnen leiden. Ook vinden de bankdirecteuren dat de oorzaak (schuld) van de financiële crisis in de Verenigde Staten gezocht moet worden. Globalisering heeft dus toch slechte kanten. Al begrijp ik dan niet waarom ik anno 2009 een eenvoudige cheque uit de VS niet kan innen bij de ING.
Berouw komt na de zonde. Hoewel. Het is opmerkelijk om te lezen hoe gefaalde bestuurders en directeuren na afloop beweren dat hen niets te verwijten valt omdat ze op dát moment met díe informatie niet anders hadden kunnen beslissen en handelen. Zo opgevat kan een student ook nooit zakken: “Maar meneer, ik had tijdens het tentamen die bepaalde kennis, dus mijn antwoord kan niet fout zijn.” Het significant hogere salaris van topbestuurders kan alleen gerechtvaardigd worden als ze het (inderdaad zeldzame) vermogen of talent bezitten om bij voorbaat een goed idee of gevoel te hebben welke kant het op gaat en wat daardoor nu gedaan moet worden. Politici zeggen vaak dat ze niet op de zaken vooruit willen lopen. Fout! Dat moeten ze juist wel doen. Het is niet alleen een grote schande dat de huidige financiële crisis is veroorzaakt door inhalige bankiertjes (van hoog tot laag in de organisatie, laat dat gezegd zijn), maar dat onze politici er meer dan twee weken voor nodig hebben om tot een pakket maatregelen te komen om de crisis te bestrijden. Regeren was toch vooruitzien? Hebben Balkenende c.s. ooit zich gewaagd aan de gedachte dat de aannames uit het regeerakkoord anders kunnen uitpakken? Maar goed, van een fundamentalistisch-christelijk kabinet kan niet verwacht worden dat ze enige twijfel heeft aan de eenmaal vastgestelde bepaalde uitgangspunten, zelfs al komen die niet van hogerhand.
Volgens eurocommissaris Neelie Smit is het onverstandig om te zoeken naar zondebokken voor de crisis. Dat zou ik ook zeggen als ik een sterk vermoeden had dat de schuldigen zich in je naaste kring bevinden en dat je eigen toezichthoudende kwaliteiten er hoogstwaarschijnlijk ook een rol in spelen. Veel bestuurders en directeuren zijn niet in staat om schuld te bekennen voor wat ze fout gedaan hebben. Ze zijn goed in met de eer strijken als het goed gaat, maar als het fout afloopt vertoont men aangeleerd ‘wegduikgedrag’. Daarom vind ik dat (ex-)topbestuurders alsnog bestraft moeten kunnen worden voor wanprestaties. Misgelopen rendementen uit het verleden zijn geen garantie voor een boetevrije toekomst. De ministeriële verantwoordelijkheid moet een ‘met terugwerkende kracht’-clausule krijgen zonder verjaringstijd. Dat voorkomt dat de huidige financiële crisis, die hopelijk het failliet van onze elite wordt, ook in de toekomst betaald wordt door de onschuldige massa.
Overigens ben ik van mening dat Geert Wilders een vergelijking mag trekken tussen de ‘Koran’ en ‘Mein Kampf’.

Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

Ruim vijftig studenten grondstoffentechnologie (Civiele Techniek en Geowetenschappen) zijn afgelopen maand uitgevlogen naar Wroclaw, Helsinki en Exeter. Achttien van hen deden dat met een beurs van Erasmus Mundus Minerals and Environmental Programme. Dat is een beurs van de Europese Unie voor getalenteerde studenten buiten Europa. Deelnemers aan deze joint master tussen zes universiteiten volgen hun semesters bij verschillende aangesloten partners. Ook universiteiten van Aken en Miskolc zijn aangesloten.