Studenten adviseren over gezondere digitale samenleving

Stichting de Nationale Denktank wil overheid, wetenschap, bedrijfsleven en filantropie samenbrengen om de Nederlandse samenleving met vernieuwende ideeën vooruit te helpen. Elk jaar gaat de stichting met twintig jonge academici met verschillende achtergronden een maatschappelijk probleem te lijf. De Delftse studente Fuuk van der Scheer (25) is één van de drie Delftse deelnemers dit jaar.

Hoe word je deelnemer van de Nationale Denktank?

“Het thema digitalisering spreekt me enorm aan, dus ik besloot te solliciteren. Het bestuur van de Stichting de Nationale Denktank kijkt naar motivatie, CV en cijfers. Verder moet je kennis relevant zijn. Samen met Lotfy Hassan (26) en Sem Nouws (24) vertegenwoordigen wij de TU Delft. Er solliciteerden tussen de twee- en driehonderd mensen, dus ik ben heel blij dat ik mee mag doen.”

‘Iedereen is in zekere zin digibeet’

Je doet de master engineering and policy analysis. Waar raakt jouw studie het thema?

“Het thema digitalisering is opgesplitst in vier subthema’s: gezond, weerbaar, eerlijk en inclusie. Ik richt me met vier anderen op inclusie [kan iedereen meedoen?, red.]. Voor mijn studie houd ik me bezig met de kansen die digitalisering biedt, maar ook met de schaduwkanten. Veel applicaties zijn gratis, maar je persoonlijke data zijn de valuta. Je kunt je afvragen hoe ethisch dat is en of het wenselijk is dat een handvol buitenlandse technologiebedrijven alle data bezitten.

En hoe verhoudt laaggeletterdheid zich tot inclusie? Mensen gaan nogal makkelijk uit van de zelfredzaamheid van burgers, terwijl er in Nederland zo’n drie miljoen mensen zijn die weinig tot geen digitale vaardigheden bezitten. Los daarvan: iedereen is in zekere zin digibeet, ook jongeren. Volwassenen denken dat die alles kunnen, omdat ze weten hoe Snapchat en Instagram werken, maar jongeren weten minder goed hoe ze de betrouwbaarheid van digitale informatie moeten beoordelen of hoe ze digitale formulieren van de gemeente moeten invullen.”

Op 3 oktober hebben jullie de eerste analyses op het Expertforum gepresenteerd. Wat hebben jullie tot nu toe gedaan?

“Sinds de kick-off tijdens de twee weken durende zomerschool hebben we fulltime gewerkt aan oriëntatie en analyse. Iedere groep heeft onderzoek gedaan en experts gesproken. Onze analyses presenteerden we iedere donderdagavond aan alumni en themapartners, waarna we feedback kregen op de voortgang. Tijdens het Expertforum presenteren we onze bevindingen aan honderdvijftig experts en gaan we in gesprek om mogelijke oplossingsrichtingen te zoeken. Na het Expertforum begint de oplossingsfase, waarin we zullen werken aan acht tot twaalf oplossingen voor de gevonden knelpunten. Die presenteren we tijdens onze eindpresentatie op 12 december.”

Effect maatschappelijk debat moeilijk te meten

Aan wat voor oplossingen moeten we denken? Concrete producten?

“Dat hoeft niet per se. We kunnen ook adviseren om bestaand beleid aan te passen. Een voorbeeld? Zo’n 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen. Het bespreekbaar maken van de schaamte die mensen mogelijk voelen, kan bijdragen aan de inclusie bij digitalisering.”

Wanneer zijn jullie tevreden?

“Dat is moeilijk te zeggen. Als we onze oplossingen presenteren, zullen we er op dat moment vast van overtuigd zijn dat ze zullen werken, maar het effect zal pas later meetbaar zijn. Daarnaast verschilt de meetbaarheid per oplossing; het effect van een maatschappelijk debat kun je bijvoorbeeld moeilijk meten. Een paar jaar geleden kwam er een startup voort uit de Denktank, Pacmed. Die kwam na twee jaar pas echt goed uit de verf en heeft nu twintig medewerkers.”

De Nationale DenkTank vindt sinds 2006 jaarlijks plaats. Stichting de Nationale DenkTank wil met vernieuwende en inspirerende ideeën bijdragen aan grote maatschappelijke thema’s die spelen in Nederland. Meer weten? Kijk op de website van de organisatie. 

Florine Koning / Freelance eindredacteur