De veiligheid van infrastructurele projecten als de Betuweroute blijkt nauwelijks een criterium wanneer verschillende alternatieven worden afgewogen.
De Delftse onderzoeker Stoop pleit voor een commissie die de veiligheid vooraf beoordeelt en niet pas nadat een ongeluk gebeurd is.
‘TU Delft vindt Betuwelijn onveilig’, kopten de kranten twee weken geleden. Met wat vertraging was een uit 1993 stammend rapport doorgedrongen tot de Tweede Kamer, waarna bovenstaande conclusie werd getrokken. Het rapport is afkomstig van dr.ir. John Stoop van de faculteit Technische Bestuurskunde, die de veiligheid van grote infrastructurele projecten onderzocht en de Betuweroute daarbij als voorbeeld nam. ,,Het leek ons een interessante case-studie”, zegt Stoop. ,,Een groot, nieuw project met een combinatie van weg en spoor. We hadden niet verwacht dat het zo’n politieke dimensie zou krijgen.”
Het rapport is eigenlijk bedoeld om de aandacht te vestigen op de veiligheidsaspecten van nieuwe infrastructuur in het algemeen, dus ook van projecten als de hogesnelheidslijn en de uitbreiding van Schiphol. Stoop vindt die aandacht momenteel onvoldoende: ,,Nu bestaat wel de milieu-effect rapportage, maar daarin wordt veiligheid onvolledig beschouwd. Alleen de risico’s voor derden worden bekeken; men kijkt als het ware alleen buiten de fabriekspoort. Transport kent echter meer risico’s. Kijk alleen al naar de grote hoeveelheid voertuigen dicht bij elkaar, de hoeveelheid kinetische energie en massa, de autonomie van bestuurders. Daarom zou je naast een milieu- ook een veiligheids-effect rapportage moeten hebben.”
Volgens Stoop brengt vooral de grote dichtheid van passagiers en goederen gevaren met zich mee. De Betuwelijn bijvoorbeeld ligt op korte afstand van het spoor de rijksweg A15. ,,Zo’n vervlechting is zeer kwetsbaar”, aldus Stoop. ,,Als het misgaat kan het heel makkelijk escaleren tot een calamiteit. Dat hebben we gezien in Bhopal, en bij de aardbeving in Mexico City. Of neem de Herald en de Estonia: door de grote concentratie van mensen gaat het meteen goed mis.”
Gevaarlijke stoffen
In het rapport van de commissie-Hermans, die enkele maanden geleden advies uitbracht aan de regering, wordt erkend dat de veiligheid van de Betuweroute tot nu toe sterk onderbelicht is gebleven. Er staat dat ‘de veiligheid in een latere fase zal worden opgepakt, omdat er nog te weinig wettelijke eisen en regels zijn’. De procedures en organen ontbreken om de veiligheid van een ontwerp te kunnen beoordelen. Stoop: ,,Er is geen onafhankelijke en deskundige commissie voor, zoals die wel bestaat voor het milieu. Er is wel een plan voor een soort nationale raad, maar die zal pas kijken naar de veiligheid zodra er ongelukken gebeurd zijn, niet vooraf.”
Door het ontbreken van zo’n toetsingssysteem worden goede alternatieven voor de Betuwelijn te snel naar de prullenbak verwezen, zo zegt Stoop. ,,Ik denk dat binnenvaartschepen ofpijpleidingen voor het transport van gevaarlijke stoffen zeer serieuze mogelijkheden zijn. Dat idee is niet in ogenschouw genomen. De studies naar de veiligheid van die alternatieven moeten nog beginnen, terwijl het besluit om het over de Betuweroute te doen al genomen is.”
Met dat besef heeft Stoop zijn case verder onderzocht. Om de veiligheid van de lijn toch nog te vergroten, zullen alle zeilen moeten worden bijgezet. ,,Het is vijf voor twaalf. Maar als minister Wijers dan zegt dat hij het einde ziet naderen voor investeringen in de knelpunten, dan denk ik dat de noord- en de zuid-tak van de Betuweroute injecties in veiligheid wel kunnen vergeten.”
Die zuinigheid zou de overheid nog lelijk kunnen opbreken, volgens Stoop. ,,Als je in het ontwerp niet genoeg aandacht aan veiligheid besteedt, ontbreekt het maatschappelijk draagvlak. Bovendien zul je later de kosten moeten dragen voor hulpverlening, brandweer en compensatie van schade, zoals nu het geval is met die geëvacueerde boeren.” (M.P.)
Stoop: ,,De studies naar veiligheid moeten nog beginnen …”
De veiligheid van infrastructurele projecten als de Betuweroute blijkt nauwelijks een criterium wanneer verschillende alternatieven worden afgewogen. De Delftse onderzoeker Stoop pleit voor een commissie die de veiligheid vooraf beoordeelt en niet pas nadat een ongeluk gebeurd is.
‘TU Delft vindt Betuwelijn onveilig’, kopten de kranten twee weken geleden. Met wat vertraging was een uit 1993 stammend rapport doorgedrongen tot de Tweede Kamer, waarna bovenstaande conclusie werd getrokken. Het rapport is afkomstig van dr.ir. John Stoop van de faculteit Technische Bestuurskunde, die de veiligheid van grote infrastructurele projecten onderzocht en de Betuweroute daarbij als voorbeeld nam. ,,Het leek ons een interessante case-studie”, zegt Stoop. ,,Een groot, nieuw project met een combinatie van weg en spoor. We hadden niet verwacht dat het zo’n politieke dimensie zou krijgen.”
Het rapport is eigenlijk bedoeld om de aandacht te vestigen op de veiligheidsaspecten van nieuwe infrastructuur in het algemeen, dus ook van projecten als de hogesnelheidslijn en de uitbreiding van Schiphol. Stoop vindt die aandacht momenteel onvoldoende: ,,Nu bestaat wel de milieu-effect rapportage, maar daarin wordt veiligheid onvolledig beschouwd. Alleen de risico’s voor derden worden bekeken; men kijkt als het ware alleen buiten de fabriekspoort. Transport kent echter meer risico’s. Kijk alleen al naar de grote hoeveelheid voertuigen dicht bij elkaar, de hoeveelheid kinetische energie en massa, de autonomie van bestuurders. Daarom zou je naast een milieu- ook een veiligheids-effect rapportage moeten hebben.”
Volgens Stoop brengt vooral de grote dichtheid van passagiers en goederen gevaren met zich mee. De Betuwelijn bijvoorbeeld ligt op korte afstand van het spoor de rijksweg A15. ,,Zo’n vervlechting is zeer kwetsbaar”, aldus Stoop. ,,Als het misgaat kan het heel makkelijk escaleren tot een calamiteit. Dat hebben we gezien in Bhopal, en bij de aardbeving in Mexico City. Of neem de Herald en de Estonia: door de grote concentratie van mensen gaat het meteen goed mis.”
Gevaarlijke stoffen
In het rapport van de commissie-Hermans, die enkele maanden geleden advies uitbracht aan de regering, wordt erkend dat de veiligheid van de Betuweroute tot nu toe sterk onderbelicht is gebleven. Er staat dat ‘de veiligheid in een latere fase zal worden opgepakt, omdat er nog te weinig wettelijke eisen en regels zijn’. De procedures en organen ontbreken om de veiligheid van een ontwerp te kunnen beoordelen. Stoop: ,,Er is geen onafhankelijke en deskundige commissie voor, zoals die wel bestaat voor het milieu. Er is wel een plan voor een soort nationale raad, maar die zal pas kijken naar de veiligheid zodra er ongelukken gebeurd zijn, niet vooraf.”
Door het ontbreken van zo’n toetsingssysteem worden goede alternatieven voor de Betuwelijn te snel naar de prullenbak verwezen, zo zegt Stoop. ,,Ik denk dat binnenvaartschepen ofpijpleidingen voor het transport van gevaarlijke stoffen zeer serieuze mogelijkheden zijn. Dat idee is niet in ogenschouw genomen. De studies naar de veiligheid van die alternatieven moeten nog beginnen, terwijl het besluit om het over de Betuweroute te doen al genomen is.”
Met dat besef heeft Stoop zijn case verder onderzocht. Om de veiligheid van de lijn toch nog te vergroten, zullen alle zeilen moeten worden bijgezet. ,,Het is vijf voor twaalf. Maar als minister Wijers dan zegt dat hij het einde ziet naderen voor investeringen in de knelpunten, dan denk ik dat de noord- en de zuid-tak van de Betuweroute injecties in veiligheid wel kunnen vergeten.”
Die zuinigheid zou de overheid nog lelijk kunnen opbreken, volgens Stoop. ,,Als je in het ontwerp niet genoeg aandacht aan veiligheid besteedt, ontbreekt het maatschappelijk draagvlak. Bovendien zul je later de kosten moeten dragen voor hulpverlening, brandweer en compensatie van schade, zoals nu het geval is met die geëvacueerde boeren.” (M.P.)
Stoop: ,,De studies naar veiligheid moeten nog beginnen …”
Comments are closed.