Education

Consensus over nieuw vak ethiek nog ver te zoeken

Meer aandacht voor maatschappelijke en ethische aspecten van techniek in de colleges. Daar is iedereen voor. Het goede voornemen spoort volledig met de strategienota uit 1994.

Echter, sinds de universiteitsraad in juni 1993 besloot een commissie uit te laten zoeken hoe ethiek TU-breed in alle studieprogramma’s kan worden opgenomen, kunnen de raadsleden het niet eens worden over de voorstellen. Met enig uitstel staat het onderwerp nu voor 8 maart op de agenda van de u-raad.

,,Daar kan best een nulletje af”, was de reactie van TH-Akkoord-lid Lemei, toen in augustus 1994 de u-raad een brief over het nieuw op te zetten ethiek-onderwijs besprak. Weliswaar repte cvb-voorzitter De Voogd over ,,een project van allure, dat voor de hele TU van belang is”, toch vond Lemei, in plaats van de zes ton die de commissie Richtlijnen Ethiek nodig achtte, vijftigduizend gulden ,,ruimschoots voldoende” voor de voorbereiding van dit ‘vak’. Het raadsverslag vermeldt nog: ,,Hij kondigt aan erop toe te zien dat aan dit project geen zes ton wordt uitgegeven.”

In de laatste bespreking van dit onderwerp, eind vorige maand, blijkt de personeelsfractie nog steeds ‘twijfels’ te hebben. Ethiek ,,als zuurdesem in het proces van de faculteit” is mooi, maar in plaats van ,,een grote injectie” is het wellicht beter ,,druppelsgewijs te wennen” aan ethiek. Of het een verplicht vak moet zijn, ook daar heeft THA zo zijn twijfels over. Want (nog steeds volgens het verslag van de commissievergadering) ,,maatschappelijke aspecten in de opleiding roepen in de technische wereld toch al weerstanden op. Ter discussie staat ‘iets moois’ dat eigenlijk als wezensvreemd wordt ervaren.”

Democratisch Beleid, ook een personeelsfractie, wil eveneens meer aandacht voor maatschappelijke en ethische zaken maar wel graag via de zuurdesem-aanpak. Met andere woorden, in plaats van een apart vak, waarvoor studenten twee of drie studiepunten kunnen halen, zou het een geïntegreerd onderdeel van de colleges moeten zijn; zoals elke student ook integraal doordrongen moet worden van het begrip duurzame ontwikkeling. DB-woordvoerster Schutte-Postma achtte twee à drie studiepunten wel aan de hoge kant, net als het bedrag van zes ton. Dat vond DB vorig jaar en dat vind de fractie nog steeds. Dat de ethiek-commissie ook in het laatste voorstel pleit voor een aparte onderwijsmodule ‘verbaasd’ DB.

TU-2000 (personeel) is vooral bezorgd over de vertraging die lijkt te ontstaan. De studenten plaatsen hier en daar kanttekeningen bij de voorstellen (Aag: ‘Zijn studiereizen naar de VS noodzakelijk?’) maar zijn tevreden met de plannen. De buiten-universitaire leden willen meer informatie over het gat tussen de gevraagde zes ton en de door het cvb geboden vier ton.

Op ‘t randje

,,Gijs Kuenen-privé zegt: doe het goed of doe het niet.” Hoogleraar biotechnologie Kuenen, lid van de commissie Richtlijnen Ethiek, is niet gelukkig met de wijze waarop u-raad de voorstellen behandelt. ,,De Urcoo (u-raadscommissie voor onderwijs en onderzoek, red.) vroeg een aantal deskundigen om advies. Wij zijn toen in najaar 1993 aan de slag gegaan, hebben een symposium over ethiek georganiseerd en hebben ronden langs alle faculteiten gemaakt om juist de grootste tegenstanders te vragen op onze voorstellen te schieten. Dat allemaal om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren. Wij hebben er goed over nagedacht en zijn tot de slotsom gekomen dat we in een eerste fase voor een aparte cursus zijn. Als dat goed loopt willen we, als tweede fase, ethiek integreren in de basisvakken per faculteit”, vertelt Kuenen.

Hij vervolgt: ,,Ik vind het wel op het randje hoor, als de Urcoo ons vraagt te adviseren en vervolgens zegt: dit strookt niet met wat wij in gedachten hadden, wij gaan terug naar onze eigen ideeën. Ik vind dat de Urcoo zich niet moet bemoeien met de inhoud van ons voorstel, maar zich moet beperken tot de strategische beslissing dàt we als TU ethiek-onderwijs willen. De Urcoo bestuurt toch op afstand.”

Om kwalitatief goede ethiek-cursussen TU-breed aan te kunnen bieden, is volgens de commissie Richtlijnen Ethiek zes ton nodig, onder andere om tekstboeken samen te stellen voor studenten en voor docenten. Produktie van twee boeken over maatschappelijke en ethische aspecten van de techniek en training van docenten zou materieel twee ton vergen; aan personele middelen acht de commissie vier ton nodig.

Kuenen: ,,Dat was een gespecificeerde begroting, maar daar heeft het college van bestuur, zonder met ons te overleggen, direct al een derde vanaf gehaald. Wij protesteren daartegen, wij vinden de gang van zaken ook niet gebruikelijk. De Urcoo hikt zelfs tegen de vier ton aan. Maar het ís geen peanuts om dit op te zetten. Het is een belangrijk stuk onderwijs voor de hele universiteit. Men beseft onvoldoende hoe broos het draagvlak is. Je moet bedenken dat toen de universiteitsraad besloot het vak ethiek verplicht in te stellen, er op veel plaatsen giechelend gereageerd werd; het werd afgedaan als modegril. Als je echt iets wilt, moet je ethiek serieus nemen. Wij hebben daarvoor een goed voorstel gedaan. Nee, ik voel me niet geroepen daarmee te lobbyen in de Urcoo.” (B.B.)

Benno Boeters


Kuenen: ,,Het werd afgedaan als modegrill”

Meer aandacht voor maatschappelijke en ethische aspecten van techniek in de colleges. Daar is iedereen voor. Het goede voornemen spoort volledig met de strategienota uit 1994. Echter, sinds de universiteitsraad in juni 1993 besloot een commissie uit te laten zoeken hoe ethiek TU-breed in alle studieprogramma’s kan worden opgenomen, kunnen de raadsleden het niet eens worden over de voorstellen. Met enig uitstel staat het onderwerp nu voor 8 maart op de agenda van de u-raad.

,,Daar kan best een nulletje af”, was de reactie van TH-Akkoord-lid Lemei, toen in augustus 1994 de u-raad een brief over het nieuw op te zetten ethiek-onderwijs besprak. Weliswaar repte cvb-voorzitter De Voogd over ,,een project van allure, dat voor de hele TU van belang is”, toch vond Lemei, in plaats van de zes ton die de commissie Richtlijnen Ethiek nodig achtte, vijftigduizend gulden ,,ruimschoots voldoende” voor de voorbereiding van dit ‘vak’. Het raadsverslag vermeldt nog: ,,Hij kondigt aan erop toe te zien dat aan dit project geen zes ton wordt uitgegeven.”

In de laatste bespreking van dit onderwerp, eind vorige maand, blijkt de personeelsfractie nog steeds ‘twijfels’ te hebben. Ethiek ,,als zuurdesem in het proces van de faculteit” is mooi, maar in plaats van ,,een grote injectie” is het wellicht beter ,,druppelsgewijs te wennen” aan ethiek. Of het een verplicht vak moet zijn, ook daar heeft THA zo zijn twijfels over. Want (nog steeds volgens het verslag van de commissievergadering) ,,maatschappelijke aspecten in de opleiding roepen in de technische wereld toch al weerstanden op. Ter discussie staat ‘iets moois’ dat eigenlijk als wezensvreemd wordt ervaren.”

Democratisch Beleid, ook een personeelsfractie, wil eveneens meer aandacht voor maatschappelijke en ethische zaken maar wel graag via de zuurdesem-aanpak. Met andere woorden, in plaats van een apart vak, waarvoor studenten twee of drie studiepunten kunnen halen, zou het een geïntegreerd onderdeel van de colleges moeten zijn; zoals elke student ook integraal doordrongen moet worden van het begrip duurzame ontwikkeling. DB-woordvoerster Schutte-Postma achtte twee à drie studiepunten wel aan de hoge kant, net als het bedrag van zes ton. Dat vond DB vorig jaar en dat vind de fractie nog steeds. Dat de ethiek-commissie ook in het laatste voorstel pleit voor een aparte onderwijsmodule ‘verbaasd’ DB.

TU-2000 (personeel) is vooral bezorgd over de vertraging die lijkt te ontstaan. De studenten plaatsen hier en daar kanttekeningen bij de voorstellen (Aag: ‘Zijn studiereizen naar de VS noodzakelijk?’) maar zijn tevreden met de plannen. De buiten-universitaire leden willen meer informatie over het gat tussen de gevraagde zes ton en de door het cvb geboden vier ton.

Op ‘t randje

,,Gijs Kuenen-privé zegt: doe het goed of doe het niet.” Hoogleraar biotechnologie Kuenen, lid van de commissie Richtlijnen Ethiek, is niet gelukkig met de wijze waarop u-raad de voorstellen behandelt. ,,De Urcoo (u-raadscommissie voor onderwijs en onderzoek, red.) vroeg een aantal deskundigen om advies. Wij zijn toen in najaar 1993 aan de slag gegaan, hebben een symposium over ethiek georganiseerd en hebben ronden langs alle faculteiten gemaakt om juist de grootste tegenstanders te vragen op onze voorstellen te schieten. Dat allemaal om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren. Wij hebben er goed over nagedacht en zijn tot de slotsom gekomen dat we in een eerste fase voor een aparte cursus zijn. Als dat goed loopt willen we, als tweede fase, ethiek integreren in de basisvakken per faculteit”, vertelt Kuenen.

Hij vervolgt: ,,Ik vind het wel op het randje hoor, als de Urcoo ons vraagt te adviseren en vervolgens zegt: dit strookt niet met wat wij in gedachten hadden, wij gaan terug naar onze eigen ideeën. Ik vind dat de Urcoo zich niet moet bemoeien met de inhoud van ons voorstel, maar zich moet beperken tot de strategische beslissing dàt we als TU ethiek-onderwijs willen. De Urcoo bestuurt toch op afstand.”

Om kwalitatief goede ethiek-cursussen TU-breed aan te kunnen bieden, is volgens de commissie Richtlijnen Ethiek zes ton nodig, onder andere om tekstboeken samen te stellen voor studenten en voor docenten. Produktie van twee boeken over maatschappelijke en ethische aspecten van de techniek en training van docenten zou materieel twee ton vergen; aan personele middelen acht de commissie vier ton nodig.

Kuenen: ,,Dat was een gespecificeerde begroting, maar daar heeft het college van bestuur, zonder met ons te overleggen, direct al een derde vanaf gehaald. Wij protesteren daartegen, wij vinden de gang van zaken ook niet gebruikelijk. De Urcoo hikt zelfs tegen de vier ton aan. Maar het ís geen peanuts om dit op te zetten. Het is een belangrijk stuk onderwijs voor de hele universiteit. Men beseft onvoldoende hoe broos het draagvlak is. Je moet bedenken dat toen de universiteitsraad besloot het vak ethiek verplicht in te stellen, er op veel plaatsen giechelend gereageerd werd; het werd afgedaan als modegril. Als je echt iets wilt, moet je ethiek serieus nemen. Wij hebben daarvoor een goed voorstel gedaan. Nee, ik voel me niet geroepen daarmee te lobbyen in de Urcoo.” (B.B.)

Benno Boeters


Kuenen: ,,Het werd afgedaan als modegrill”

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.