Opinion

Darwin in een notendop

Ter gelegenheid van Darwins tweehonderdste geboortedag (12 februari 1809), stelde emeritus hoogleraar Tim Berra uit zijn vele lezingen een juweeltje van een boek samen over wat wel eens ’s werelds belangrijkste geleerde zou kunnen zijn.

Oxford, 30 juni 1860 – De bijeenkomst van de Britse vereniging voor de wetenschappelijke vooruitgang werd bezocht door meer dan duizend mensen, onder wie verslaggevers en politici. De spanning was te snijden. De bisschop van Oxford, Samuel Wiberforce, onderbrak even zijn monoloog, om aan Thomas Henry Huxley, die Darwin vertegenwoordigde, te vragen of het van zijn grootmoeders of grootvaders kant was dat hij van de apen afstamde. Het publiek schaterde van het lachen om deze belediging. Huxley stond langzaam op, keerde zich naar de bisschop en antwoordde dat als hij mocht kiezen tussen een aap of een geprivilegieerd persoon als de bisschop die een wetenschappelijke discussie belachelijk probeerde te maken, dat hij zonder aarzeling voor de aap zou kiezen. De zaal veranderde in een heksenketel, dames vielen van hun stokje, studenten scandeerden ‘aap, aap, aap!’ en gelovigen verlieten de zaal, ‘het boek, het boek!’ prevelend, de Bijbel boven hun hoofd houdend.’
Darwins idee over het ontstaan van de soorten is vanaf het begin omstreden geweest. In het rijk geïllustreerde boekje ‘Charles Darwin, the Concise Story of an Extraordinary Man’ laat emeritus hoogleraar Tim Berra (Ohio State University) zien waar en hoe Darwins ideeën zijn ontstaan en waarom hij er na de terugkomst van het verkenningsschip Beagle twintig jaar lang aan gewerkt heeft. Ook wordt duidelijk dat Darwin veel meer heeft betekend voor de wetenschap dan ‘alleen’ de evolutietheorie. Zijn studie van wormen die in 1882 gepubliceerd werd bijvoorbeeld, wordt onder wormenkwekers nog steeds als handboek gebruikt.
Darwin was 22 jaar toen hij aan de reis van zijn leven begon. Zijn cv vermeldde een mislukte studie medicijnen in Edinburgh en een onderbroken studie theologie in Oxford. In beide steden toonde de jonge Charles vooral een onuitputtelijke belangstelling in het bestuderen en verzamelen van planten en dieren. Op de Beagle die voor vijf jaar naar Zuid-Amerika vertrok zou hij daar alle gelegenheid voor krijgen, hoewel kapitein Robert Fitzroy zijn neus wel eens optrok bij het zien van het verzamelde herbarium en de honderden dode beesten.
Observatie van dieren en van de verschillen ertussen heeft zeker vragen opgeroepen over de oorsprong van soorten. Tot dan toe ging men er vanuit dat soorten niet veranderden, maar er door de schepper waren neergezet. De ontdekking van een groot fossiel, het aantreffen van schelpen in het gebergte en de ervaring van aardbevingen en vulkanisme brachten Darwin ertoe de onveranderlijkheid van de natuur te betwijfelen. En als de dode natuur verandert, dan gaat de levende natuur mee. Maar toen hij ideeën in die richting opperde tegenover zijn vrienden Charles Lyell (geoloog), Joseph Dalton Hooker (botanist) en Thomas Henry Huxley (zooloog), antwoordden ze dat hij die gedachte maar eens moest uitwerken. Dat was het begin van een acht jaar durende vergelijkende studie van eendenmossels tot hij ze niet meer kon zien, maar wel de verwantschap had ontrafeld.
Toen in 1855, negentien jaar na de terugkomst van de Beagle, er een boek verscheen van Alfred Russel Wallace over de oorsprong van soorten, spoorden Darwins vrienden hem juist aan niet langer met publicatie te wachten. En zo kwam het dat in 1859 de ‘korte versie’ van Darwins meesterwerk, later bekend als ‘The Origin of Species’ in Londen verscheen. Daarna hield Darwin zich gedeisd en liet de verdediging aan Huxley over, die daarmee de bijnaam Darwins Bulldog verdiende. Een titel die tegenwoordig door Richard Dawkins wordt geclaimd.
Het oordeel kan kort zijn: dit is een uiterst verzorgd, compleet, onderhoudend en goed geschreven boek over de man, de vader, de naturalist Charles Darwin die anderhalve eeuw geleden het licht van de evolutie heeft ontstoken. Enige nadeel: de prijs.

Tim M. Berra, ‘Charles Darwin, the Concise Story of an Extraordinary Man’, Johns Hopkins University Press, 2009, 116 blz, 18,80 euro.

www.jufels.nl Op zoek naar een goed betaalde bijbaan in het voortgezet onderwijs? Schrijf je in op www.jufels.nl. Je kunt je o.a. opgeven voor het geven van bijles, onderwijsassistentie en surveilleren.

Femmes Fatales Vrouwenavond ! Kom elke 4e za. v.d. maand naar onze bar/dansavond voor Les-Bimeiden, DWH, Lange Geer 22. Op 26 januari om 21.00 uur een spreker van Amnesty Homo-netwerk. Zie http://come.to/femmes-fatales

Een gemeubeleerd woning te huur gevraagd voor onze gast onderzoeker

met gezin (man, vrouw en 2 kids) 1 maart t/m 31 juli. Inl. Yani 015-2784665 of Anja 015-2783332.

Lang niet gescoord? Kom handballen bij TORIUS! www.oli.nl/torius

Deze week bij studentenstam de Delftsche Zwervers : met een skatebord op gras is niets, verzin iets beters. Volgende week: 2 van onze leden hebben een avond ter beschikking gekregen om te vullen, met wàt weten ze zelf ook nog niet precies, wel zijn er plannen. Ze hebben nog één week bedenktijd. Kijk ook op http://hier.is/dz

Spelregels minimaatjes.

Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor advertenties: van der Meulen Promotions (adres in colofon).

Prijzen: commerciële aanbiedingen _12,50; niet-commerciële aanbiedingen _3,-, gratis voor studenten en medewerkers via TU e-mailadres.

Maximaal 200 tekens. Prijzen incl. btw.

Inleveren en betalen:

Inleveren en contant betalen bij de redactie van Delta (adres in colofon),of insturen per post met een getekende betaalcheque. Inleveren vóór maandag 11.00 uur.

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.