‘De mensen bleven luisteren’

Hoe een leuke huisgenoot tot een bijzonder succes kan leiden. Zesdejaars IO-student Kine Handlykken (24) kwam koud van het conservatorium in het Noorse Trondheim, toen ze – gewoon in haar eigen, Delftse studentenhuis – Maartje de Boer tegen het lijf liep. Die was op haar beurt druk met een studie docent muziek aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Tja, dat kon natuurlijk geen toeval zijn. “Goh, leuk dat we allebei spelen, laten we gewoon eens samen beginnen, dachten we. En voor we het wisten hadden we via Maartje allerlei opdrachten om achtergrondmuziek te spelen”, vertelt Handlykken, net terug van een voorstelling in het Utrechtse Werftheater. Eén van die opdrachten was op een nieuwjaarsfeest in Houten. “We speelden gewoon muziek, hadden niet eens een programma. Maar de mensen bleven luisteren, óók toen we klaar waren. Toen raakten we wel even in paniek; wat nu? We babbelden maar wat, en tot onze verbazing bleek het publiek dat leuk te vinden. Toen hebben we besloten door te gaan.” De opdrachten bleven komen.

Het programma dat daaruit voorvloeide, ‘Sex, drugs & Classical music’, was aanvankelijk helemaal niet grappig bedoeld. “Het was een anderhalf uur durend muziektheater, met de filosofie dat klassieke muziek niet elitair hoeft te zijn. We spelen ook klezmer, volksmuziek, jazz… Maar omdat we keer op keer het publiek zo makkelijk mee kregen, vroegen we ons af: hoe grappig zijn we nu eigenlijk? En zo hebben we ons in maart van dit jaar opgegeven voor de voorrondes van het Gronings Studenten Cabaret Festival.”

Met succes, want Maartje & Kine mochten als één van de zes uit ‘een heleboel’ acts door naar de halve finale. “Maar de jury wilde wel meer conferenceachtige elementen, meer tekst. Dus hebben Maartje en ik ons deze zomer opgesloten om alleen maar leuke dingen te bedenken.” De uitkomst: drie grappen. Even slikken dus toen het publiek tijdens de try-outs in Utrecht afgelopen week laaiend enthousiast reageerde. Handlykken: “Dat was wel even freaken, ja. Tot overmaat van ramp kregen we ook nog vreselijk de slappe lach, waardoor we een nummer vier keer opnieuw moesten beginnen. Gelukkig zag het publiek ook daar de lol wel van in.”

Wat vinden de Delftse studenten eigenlijk van die twee vrijgevochten meiden met hun accordeon en ukelele? “Eigenlijk begeven we ons pas sinds maart dit jaar onder de studenten met onze muziek”, bekent Handlykken. “Sindsdien spelen we weleens tijdens het Akoestisch Uurtje in Café Tango. Dat is lekker laagdrempelig, en we worden goed ontvangen!” Met dank aan theaterdocent Maarten Vonk van Sport & Cultuur trouwens. “Hij brengt wat orde in de chaos, en leert ons hoe we op het podium moeten staan. Zonder Maarten waren we nooit door de audities gekomen.”

Maar goed, hoe krijg je het als rastechneut van de TU voor elkaar om met een muziekprogramma door te dringen tot een gerenommeerd cabaretfestival? “Tja”, zegt Handlykken, “de jury is gevallen voor onze eigenheid. We hakken niet in op mensen, doen ook niets met bekende personen. Wij moeten het hebben van absurde humor en zelfspot. Bij ons geen vrouwencabaret over hangtieten en bevallingen. Maar daarmee moeten we het nu wel opnemen tegen allerlei acts van de toneel- en kleinkunstacademie.” Handlykken droomt stiekem van een plek in de finale. “Dat zou betekenen dat we in het eerste kwartaal van 2011 mogen rondtoeren.”  

Maartje & Kine toeren nu langs de theaters. Kijk op www.gscf.nl voor de data. De halve finale van het Gronings Studenten Cabaret Festival is eind oktober in Groningen. Maartje & Kine zijn ook op Facebook te volgen.

Wat moet je kunnen om de beste docent van de TU te worden?
“Je moet vakinhoudelijk goed zijn. Ik vind het belangrijk dat je studenten enthousiast kunt maken voor je vak. We hebben ook als norm dat de docent een bijdrage levert aan didactische vernieuwing. Het gaat ook niet alleen om jouw vak, maar ook om de plaats van je vak binnen de opleiding.”

Waarom deze verkiezing?
“Wij willen laten zien dat wij docenten hoog in het vaandel hebben staan. En we vinden het leuk dat studenten dat kunnen laten blijken. Zij kiezen de beste docent.”

Waarom juist nu?
“We willen in het loopbaanbeleid meer aandacht geven aan onderwijs. Docenten maken het onderwijs. Zij zijn de spil. De tweede reden is dat dit het laatste jaar is van rector Fokkema bij de TU. Hij heeft zich hard gemaakt voor deze prijs en we willen dat hij hem voor de eerste keer uitreikt.”

De genomineerden zijn: Erik Tempelman van Industrieel Ontwerpen, Susanne Rudolph van Civiele Techniek & Geowetenschappen, Daniel Rixen van Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Materiaalwetenschappen, Michiel Kreutzer van Technische Natuurwetenschappen, Jan-Anne Annema van Techniek, Bestuur & Management, Ron Noomen van Luchtvaart- & Ruimtevaarttechniek en Fred Vermolen van Elektrotechniek, Wiskunde & Informatica. Hoe zijn zij geselecteerd?
“Dat hebben studieverenigingen gedaan aan de hand van criteria die wij ze gaven. De docent moet zijn of haar vak op een aansprekende en effectieve wijze presenteren en bijdragen aan didactische onderwijsvernieuwingen. Ook moet de docent kunnen enthousiasmeren, bereikbaar zijn en open staan voor vragen en suggesties van studenten. Verder hebben we de studieverenigingen er vrij in gelaten.”

Het vorige bestuur van studievereniging Stylos heeft geen genomineerde voorgedragen voor Bouwkunde. Het vond de verkiezing ‘niet belangrijk’ en ‘te populistisch’. ‘Als je maar leuk les geeft, word je genomineerd: er zijn zo veel docenten die sprankelend les geven’, zegt de vorige voorzitter Alexandra de Jong.
“Een kritische noot is altijd goed. ‘Populistisch’, dat heb je zelf in de hand. Natuurlijk geven veel docenten goed les, maar het gaat er om wie er dit jaar uitspringt. Ik hoop dat Stylos volgend jaar meedoet. Het is jammer dat er nu geen bouwkundedocent meedraait.”

Moeten docenten gebruikmaken van moderne hulpmiddelen als laptops en filmpjes of volstaat het traditionele krijtje?
“Het gaat niet om je hulpmiddelen. Je hoeft je onderwijs niet leuk te maken, het gaat om effectiviteit. Ik ben zelf voorstander van ict-gebruik in het onderwijs, maar niet zomaar. Je moet er wel een doel mee hebben en het niet alleen gebruiken omdat het er is. Je moet rekening houden met hoe studenten informatie het best opnemen. Soms gebeurt dat met film, soms met PowerPoint.”

U hebt zelf ook lesgegeven, hoe probeerde u studenten geïnteresseerd te houden?
“Ik was docent internationale betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Later heb ik trainingen Europees recht en beleid gegeven aan volwassenen. Belangrijk is dat je nadenkt over wat je wilt dat studenten kennen en kunnen na dit vak. Wat weten mensen al en waarom is het vak zo belangrijk voor ze? Basisprincipe is: als je zelf niet enthousiast over je vak bent, kunnen anderen dat ook niet zijn. Verder is het belangrijk mensen te laten oefenen en variatie in werkvormen te hebben. Zelfs tijdens hoorcolleges kun je meer doen dan praten: je kunt vragen stellen.”

Wie bepaalt wie de beste docent is en hoe?
“We hebben een jury met daarin de rector, twee leden van de studentenraad en één lid van de studieverenigingenraad. Iemand van de afdeling onderwijs en studentenzaken helpt ze, maar stemt niet mee. Bij de nominaties heeft de jury niet alleen motivaties gekregen, maar ook informatie over colleges.”

Een genomineerde vroeg zich af of het geen appels met peren vergelijken is.
“Je kunt wel degelijk kijken of docenten op een goede manier stof kunnen overbrengen zodanig dat studenten het begrijpen. Natuurlijk is een jury subjectief. Elke jury is subjectief, maar er zijn serieuze criteria.”

Wat krijgt de winnaar?
“Tienduizend euro. De helft krijgt hij of zij persoonlijk, de andere helft is te besteden aan vernieuwing van het onderwijs.”