Museum Boijmans van Beuningen verzamelde de mooiste wetenschappelijke beelden in de adembenemende tentoonstelling ‘Schoonheid in de Wetenschap’. Een eerbetoon aan de esthetiek van onderzoek.
Wie niet beter weet, zou denken dat het een abstract schilderij is: strepen felgroen en korrelig oranje, dat doet denken aan gravel. Daar doorheen loopt een blauwe lijn met een knik er in. Maar het is geen moderne kunst. Het is wetenschap. Prof.dr. Cees Dekker (bionanoscience) droeg met deze afbeelding bij aan de tentoonstelling ‘Schoonheid in de Wetenschap’. Hij ziet dit soort afbeeldingen in zijn werk niet als kunstwerk, het is een koolstof nanobuisje over twee elektroden.
Dagelijks blikken wetenschappers door hun microscopen, werken aan formules en doen de allerlei proeven. Vrijwel altijd achter de gesloten deuren van hun instituten en universiteiten. “Wetenschappers zien vaak schitterende beelden zonder dat ze het zelf door hebben. Toen ik beelden verzamelde hoorde ik vaak dat wetenschappers geen schoonheid maken, maar onderzoek doen. Ze gaan zo op in hun werk, dat ze niet zien hoe mooi het ook is. Dat had ik zelf ook als ik onderzoek deed”, zegt samensteller en emeritus hoogleraar humane genetica prof.dr. Hans Galjaard (Erasmus Universiteit Rotterdam).
Het resultaat is verbluffend. Neem een film van een druppel zwevend op zijn eigen damplaag. Het ene moment is deze klein en doorzichtig, het andere steeds dikker en donkerder. De druppel verandert voortdurend en zweeft lichtvoetig op de plaat.
Daarna wordt een kogel in los zand afgevuurd, een model voor een meteorietinslag. “De bezoeker denkt: ‘de kogel wordt afgevuurd, pats, dan is er een gat en that’s it’. Maar het beeld is zoveel rijker. Er komt na de inslag een straal zand omhoog, dat zeer verfijnd van vorm is. Een spiraal volgt, dat er uitziet als een soort DNA-molecuul. Zand wordt omlaag getrokken en dan komt de verrassing: een tweede keer spuit zand omhoog.”
Op de tentoonstelling zijn zeldzaam mooie kijkjes in de keuken van wetenschappers te zien. Nooit geweten dat een driedimensionale eiwitstructuur er zo kleurrijk en sprieterig, als gescheurd en gekruld papier, uitziet. “Ik had van te voren niet verwacht zulke mooie beelden te vinden”, zegt Galjaard enthousiast. “Twee jaar geleden schreef ik een boek voor een breed publiek. Daarbij wilde ik ook laten zien hoe wetenschappelijk werk in elkaar zit. Ik ben vaak geïnterviewd en vrijwel altijd over ethische kwesties zoals abortus, maar bijna nooit over het proces van de wetenschap. Bij mijn boek zit een dvd van een ultrageluidonderzoek naar de foetale ontwikkeling. Het is adembenemend mooi om eerst alleen cellen te zien. Waaruit een baby ontstaat met twee stompjes, die armpjes worden en tegelijk bewegen en daarna afzonderlijk. Sjarel Ex, directeur van Boijmans, zag de film en wilde deze tentoonstellen. Zo ontstond het idee voor ‘Schoonheid in de Wetenschap’.”
De enige smet op de tentoonstelling is dat er te weinig informatie beschikbaar is over de beelden. De ene na de andere kogelinslag, schimmel en celdeling komt voorbij, maar zelden wordt uitgelegd wat de kijker ziet. Bezoekers lopen onthand rond. Er is een kloof tussen wetenschap en publiek en daarom een gemiste kans. “De kritiek is terecht”, vindt Galjaard. “We dachten dat mensen door de tentoonstelling heen zouden wandelen en genieten van de schoonheid. Ik ben positief verrast dat mensen nieuwsgierig zijn. Daarom gaan we in elke zaal met behulp van geplastificeerde beschrijvingen kort uitleggen wat er te zien is. Want voor veel mensen geldt, dat ze het nog mooier vinden als ze weten wat ze zien. Dat is een groot compliment voor de wetenschap.”
‘Schoonheid in de Wetenschap’, Museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18-20 te Rotterdam is tot en met 5 juni te zien.
Thirty wooden plaques adorn the walls of rowing club Laga’s boathouse. On each plaque there are five names written in red, elegant writing against a white background. These are the names of the club heroes who achieved eternal glory by winning the Varsity race. Specifically the king’s number: the Old Four, the boat rowed by the club’s best four rowers plus the coxswain. The first of Laga’s 30 victories dates back to the first ever race, in 1878, when Laga beat the Leidse Njord crew.
In addition to the races on the water, the corps student associations also fight their battles on land. The Laga memorial book, published in 2001, captures the essence of the corps rowing events in three words: ‘moddergooien (mud-throwing), kroegjool (pub fun) and brassen (competition
between corps student associations)’. According to Laga’s current president, Joost van der Weiden, the atmosphere now is a bit better-behaved: “Nowadays the Varsity is a serious race, which you can only win with rowers of Olympic caliber. Of course now and then some clumps of mud are thrown about, and after races people do steal each other’s club flags, because the Varsity is after all still a student rowing race.”
According to some, the winning of the Varsity race is more high profile than winning an Olympic medal. The Varsity race winners receive a gold medallion and club membership for life. Moreover, the winning student association invites everyone back to their own club for a night of brassen.
One question remains: when will Laga – which triumphed for the last time in 1997 – once again win the prestigious Varsity. Van der Weiden: “It won’t be long now. I’d bet in 2011, but who knows, maybe Laga will even win this year.” The 127st edition of the Varsity rowing race is on 11 April on the Amsterdam-Rijnkanaal, in Houten.
Comments are closed.