Desgevraagd: Bergen bouwen voor meer regen?

New Scientist (21 mei 2016) meldde dat de VAE de hulp van het US National Center for Atmospheric Research hebben ingeroepen om een groots plan te evalueren. Het schatrijke, maar door droogte geplaagde land overweegt een kunstmatige berg te bouwen om regen te oogsten. Wanneer vochtige oceaanlucht over een berg stroomt, koelt het in de hogere luchtlagen af. Waterdamp condenseert en valt neer als regen. Presto. Maar hoe haalbaar is deze vorm van geo-engineering?

Dr. Amin Askarinejad (faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen) deed onderzoek naar de stabiliteit van hellingen en zegt het idee desgevraagd een interessante uitdaging te vinden. Hij ziet twee aspecten: de stabiliteit van de berg en de fundering. Een berg van zand en stenen van bijvoorbeeld een kilometer hoog heeft een fundament nodig dat rust op een vaste ondergrond onder het woestijnzand. Hoe diep die laag zit weetAskarinejad niet, maar hij gaat ervan uit dat er wel zo’n laag is.

Bovenop de heipalen moet een betonnen vloer komen om de druk te verspreiden. De natuurlijke helling voor zand is zo’n dertig graden, zodat de berg minimaal 3,5 kilometer breed zou worden. Voor rotsen kan die helling groter of kleiner zijn al naar gelang de vorm van de brokken steen. Ook waarschuwt de onderzoeker voor aardbevingen en wind die de stabiliteit kunnen beïnvloeden.

Maar als de kunstberg doet waarvoor die bedoeld is, ziet Askarinejad een nieuw probleem opduiken. “Regenwater vermindert de samenhang van het zand waardoor modderstromen en landsverschuivingen kunnen ontstaan.” Er zou dus verder onderzoek moeten plaatsvinden naar de infiltratie van water op de hellingen, anders regent de berg zichzelf op den duur weg.

Klimaat- en radarexpert prof.dr.ir. Herman Russchenberg (ook CiTG) noemt het ‘een leuk idee’ en ‘een aardig gedachtenexperiment’. Maar een kunstmatige berg om voldoende regen op te wekken voor irrigatiedoeleinden lijkt hem te hoog gegrepen. “Ik denk dat je dan een hele bergketen zou moeten aanleggen. Hoe hoog die zou moeten worden, kan ik niet zeggen. Daarvoor ken ik de atmosferische omstandigheden in dat gebied onvoldoende.”

Met het creëren van wolken ben je er nog niet, vertelt de hoogleraar. Je moet er ook voor zorgen dat de waterdamp condenseert. “Het is goed mogelijk dat ze stofdeeltjes aan de lucht moeten toevoegen. De stofdeeltjes fungeren als condensatiekernen voor de waterdamp.”

In China en de Verenigde Staten (VS) hebben ze al ervaring met het opwekken van regen. “Daar jagen ze stof de lucht in met raketten. In de VS zijn al rechtszaken gevoerd. ‘Je pikt mijn regen’, roept de aanklagende partij dan.”

Mochten ze er in de Verenigde Arabische Emiraten in slagen regen te maken, dan denkt Russchenberg dit ten koste gaat van de regenval in de buurlanden.