Nu uit rapporten blijkt dat aardbevingen in het gaswinningsgebied Noordoost-Groningen frequenter en zwaarder worden, is compensatie toegezegd. Wat staat er op het spel?
Van 20 miljard kubieke meter aardgas per jaar in 2000 is de winning van gas opgevoerd naar 47 miljard kuub in 2012 (inkomsten voor de staat: 11,5 miljard euro). Tegelijk steeg het aantal aardbevingen in het gebied van 4 naar 28 per jaar en nam de sterkte toe tot 3,9 op de Richterschaal in augustus 2012. De NAM erkende vorige maand verantwoordelijkheid, en zei toe een bedrag van 100 miljoen euro te reserveren. Groningen vraagt een miljard. Is het tijd voor een trendbreuk?
Hoogleraar geofysica en oud-rector prof. dr.ir. Jacob Fokkema (Technische Natuurwetenschappen) pakt er een papiertje bij en zegt: “Het is heel simpel. Onder een stapel aardlagen liggen die poreuze lagen. Het gas zit daar onder hoge druk in, maar dat wordt aangeboord en verkocht. Daardoor verliest het gesteente zijn kracht en zakt een beetje in. Dat is op zich geen probleem. Maar aan de rand van het reservoir zitten andere aardlagen en daartussen bouwt een spanning op. Op een gegeven moment schiet dat met een schok los en krijg je een aardbeving waarvan de grootte afhangt van de grootte van het verschoven oppervlak. Meer is het niet.”
Aan voorspellingen waagt hij zich niet, maar wel weet hij: “Zo lang je aan het winnen blijft, blijft je de spanning uit het gesteente halen en blijf je het oppervlak irriteren.”
Tv-camera’s zoomen in op scheuren in de muren, maar emeritus hoogleraar veiligheidskunde prof.dr. Ben Ale (Techniek, Bestuur en Management) signaleert vanuit Frankrijk een heel ander gevaar: “Ik hoop dat ze genoeg geld hebben om de mensen te compenseren als het gebied onderloopt. Honderd miljoen is voor de aardbevingen, maar ook de dijken lopen een groot risico. Door de aardbevingen zakken ze in. Verwonderlijk dat twee dagen nadat de minister roept dat overstromingen de grootste bedreiging voor Nederland vormen, er opeens luchtig over gedaan wordt als de dijken inzakken als gevolg van aardgaswinning. Het is niet handig om de waarschuwingen over bodemdaling zo lang te negeren. Als ze de schade vergoeden, is de schade aan de huizen nog te overzien. Schade aan de dijken, dat is zorgelijker.” Het rapport van Staatstoezicht op de Mijnen stelt dat halvering van de productie de kans op een zwaardere beving (kracht 3,9 of meer) halveert. Maar niet wegneemt. Pas als de productie wordt teruggebracht naar een kwart van de huidige hoeveelheid (naar 12 miljard kuub/jaar), daalt het risico op aardbevingen tot het minimum. Zo’n reductie is onbespreekbaar, dus men zet geld opzij voor compensatie.
Veiligheidskundige dr.ir Coen van Gulijk (TBM) reageert: “Nu men besluit om de gaswinning niet stop te zetten, en het KNMI aangeeft dat zwaardere aardbevingen te verwachten zijn, zou een nader onderzoek moeten plaatsvinden naar de risico’s. Met voorspellende modellen moet gekeken worden wat de gevolgen zijn voor de huizen en de dijken in het gebied. Op basis van die risicoanalyse kun je kijken waaraan het geld het best besteed kan worden: aardbevingbestendig maken van huizen, mensen uitkopen, bewoners compenseren voor onverkoopbare huizen of versterking van de zeedijk.”
Zo’n onderzoek zou ook duidelijk moeten maken wat een reëel compensatiebedrag is: 100 miljoen, een miljard of wellicht nog meer.
Comments are closed.