Albert Einstein is de beroemdste natuurkundige van deze eeuw en de relativiteitstheorie de beroemdste natuurwet. In ‘E=mc²’ legt de eerste de tweede uit voor een groot publiek.
br />
‘E=mc²’ bundelt één wetenschappelijk artikel en zes korte populaire stukjes die Albert Einstein aan het eind van zijn carrière schreef, op het moment dat hij vooral bezig was met het oogsten van zijn roem. Zijn uiterlijk, zijn Nobelprijs (voor het foto-elektrisch effect, niet voor zijn hoofdwerk) en zijn pacifisme hadden hem uiterst salonfähig gemaakt.
Van het hele boekje, honderd pagina’s dik en uitstekend verzorgd, gaan slechts de eerste tien pagina’s puur over de relativiteitstheorie. Nog eens zes pagina’s heeft Einstein nodig om de omzetting van massa in energie uit te leggen – afgesloten met de opmerking de beteugeling van het kwaad dat uit zijn E=mc² kan voortkomen, de belangrijkste opgave van deze tijd is (het artikel dateert uit 1946, nog geen jaar na Hiroshima).
Daarna begint het serieuzere werk. ‘Fysica en de werkelijkheid’ beslaat de helft van het boek en is geschreven voor het Franklin Institute. Hierin zet Einstein de eisen uiteen die hij stelt aan wetenschappelijke theorieën. Het wordt vooral een pleidooi voor de veldentheorie, Einsteins alternatief voor de quantummechanica. Helaas voor hem is het met die veldentheorie nooit wat geworden en heeft de quantummechanica de overhand gekregen.
Voor degenen die de draad kwijt waren geraakt, heeft Einstein zijn bezwaren tegen de quantumtheorie ook korter en zonder formules op papier gezet. Hier zijn echter ook al sporen van berusting zichtbaar: ,,Sommige fysici, waaronder ikzelf, kunnen niet geloven dat we definitef moeten afzien van het idee om een directe representatie van de fysische werkelijkheid in ruimte en tijd te kunnen opstellen … ieder mens kan zich troosten met de fraaie uitspraak van Lessing dat de zoektocht naar de waarheid waardevoller is dan het bezit ervan.”
De laatste drie artikelen in ‘E=mc²’ zijn vluggertjes van een paar pagina’s, waaronder een stuk over de overeenkomsten tussen natuurkundige wetten en ethische wetten. Voor wie natuurkunde op hoger niveau gehad heeft dan de mavo, bevat het boekje natuurlijk weinig nieuwe gezichtspunten. Maar het is aardig het allemaal nog eens uit de mond van de meester zelf te vernemen, net zoals het goed is af en toe Frank Sinatra ‘New York New York’ te horen vertolken in plaats van Lee Towers.
Albert Einstein, E=mc², over de relativiteitstheorie en andere essays. Uitgeverij Elmar, ISBN 90-389-0578-5, f. 29,50.
Albert Einstein is de beroemdste natuurkundige van deze eeuw en de relativiteitstheorie de beroemdste natuurwet. In ‘E=mc²’ legt de eerste de tweede uit voor een groot publiek.
‘E=mc²’ bundelt één wetenschappelijk artikel en zes korte populaire stukjes die Albert Einstein aan het eind van zijn carrière schreef, op het moment dat hij vooral bezig was met het oogsten van zijn roem. Zijn uiterlijk, zijn Nobelprijs (voor het foto-elektrisch effect, niet voor zijn hoofdwerk) en zijn pacifisme hadden hem uiterst salonfähig gemaakt.
Van het hele boekje, honderd pagina’s dik en uitstekend verzorgd, gaan slechts de eerste tien pagina’s puur over de relativiteitstheorie. Nog eens zes pagina’s heeft Einstein nodig om de omzetting van massa in energie uit te leggen – afgesloten met de opmerking de beteugeling van het kwaad dat uit zijn E=mc² kan voortkomen, de belangrijkste opgave van deze tijd is (het artikel dateert uit 1946, nog geen jaar na Hiroshima).
Daarna begint het serieuzere werk. ‘Fysica en de werkelijkheid’ beslaat de helft van het boek en is geschreven voor het Franklin Institute. Hierin zet Einstein de eisen uiteen die hij stelt aan wetenschappelijke theorieën. Het wordt vooral een pleidooi voor de veldentheorie, Einsteins alternatief voor de quantummechanica. Helaas voor hem is het met die veldentheorie nooit wat geworden en heeft de quantummechanica de overhand gekregen.
Voor degenen die de draad kwijt waren geraakt, heeft Einstein zijn bezwaren tegen de quantumtheorie ook korter en zonder formules op papier gezet. Hier zijn echter ook al sporen van berusting zichtbaar: ,,Sommige fysici, waaronder ikzelf, kunnen niet geloven dat we definitef moeten afzien van het idee om een directe representatie van de fysische werkelijkheid in ruimte en tijd te kunnen opstellen … ieder mens kan zich troosten met de fraaie uitspraak van Lessing dat de zoektocht naar de waarheid waardevoller is dan het bezit ervan.”
De laatste drie artikelen in ‘E=mc²’ zijn vluggertjes van een paar pagina’s, waaronder een stuk over de overeenkomsten tussen natuurkundige wetten en ethische wetten. Voor wie natuurkunde op hoger niveau gehad heeft dan de mavo, bevat het boekje natuurlijk weinig nieuwe gezichtspunten. Maar het is aardig het allemaal nog eens uit de mond van de meester zelf te vernemen, net zoals het goed is af en toe Frank Sinatra ‘New York New York’ te horen vertolken in plaats van Lee Towers.
Albert Einstein, E=mc², over de relativiteitstheorie en andere essays. Uitgeverij Elmar, ISBN 90-389-0578-5, f. 29,50.
Comments are closed.