Smullen van overbodige feitjes

Er bestaan allerlei kleuren wortels: paars, wit, rood, geel, groen en zelfs zwart. De oranje wortels werden in de zestiende eeuw gecultiveerd door nationalistische Nederlanders ter ere van Willem van Oranje. In de loop van de zeventiende eeuw waren de Nederlanders de grootste Europese producenten van wortels en zo veroverde de oranje wortel de wereld.
Dit soort feitjes vormen de ruggengraat van de quiz ‘QI’, ofwel quite interesting en de daarvan afgeleide boeken. Sinds december 2008 presenteert Arthur Japin een Nederlandse versie van de televisieshow. De Britse variant begint inmiddels al aan het zesde seizoen onder bezielende begeleiding van Stephen Fry. De show is het geesteskind van John Lloyd, die eerder ‘Not The Nine O’Clock News’ en ‘Blackadder’ produceerde.
Lloyd besefte naar eigen zeggen op kerstavond 1993 ineens dat hij eigenlijk niets écht wist. Hij begon als een bezetene te lezen en kwam langzaamaan tot de conclusie dat het heelal quite interesting is. Zijn droom was om een show te maken vol interessante feitjes. Zelf dacht hij aan een radioprogramma, maar hij werd overgehaald om er een tv-quiz van te maken. Het programma is in Groot-Brittannië een groot succes, één van de charmes is dat voor de hand liggende onjuiste antwoorden extra schande en strafpunten opleveren.
Inmiddels maakt John Lloyd samen met John Mitchinson, hoofd onderzoek van de show, ook boeken vol met `algemene onwetendheid’. Ze verzamelen vooral dingen waarvan je in eerste instantie denkt dat je weet hoe het zit, maar waar je er flink naast blijkt te zitten. Denk aan vragen als ‘waar wonen de meeste tijgers?’ (in de Verenigde Staten), ‘wat is het grootste door mensen gemaakte bouwwerk?’ (de vuilnisbelt bij New York) of ‘wat doen kameleons?’ (ze veranderen van kleur – maar dat heeft niets met camouflage te maken).
In ‘Qi – The Pocket Book Of General Ignorance’ staan dit soort vragen losjes geordend per onderwerp: van dieren tot metalen en van oorlogen tot topografie. Lloyd en Mitchinson kunnen goed en erg grappig schrijven. Ze beginnen vaak met de voor de hand liggende foute antwoorden. Na de vraag ‘welke door mensen gemaakte bouwwerken zijn te zien vanaf de maan?’ volgt bijvoorbeeld: ‘trek tien punten af als je de Chinese Muur zei.’
De auteurs zijn op weinig fouten te betrappen, waarschijnlijk mede doordat dit een herziene versie van een eerdere uitgave is. Natuurlijk is dit precies het soort boek waarbij hordes betweterige lezers de auteurs op elke omissie of misstap wijzen. Lloyd en Mitchinson roepen zelfs iedereen op om betere antwoorden in te sturen, omdat ze niet pretenderen dat ze alles weten. Het is ook fijn dat ze bèta-onderwerpen niet schuwen en net zo enthousiast schrijven over de geleidende eigenschappen van zilver als over de geschiedenis van de guillotine. Een nadeel is dat het boek soms wel erg Brits is in de gekozen onderwerpen met lange verhalen over het standbeeld in Piccadilly Circus of de slag bij Culloden. Maar misschien vinden andere lezers dat juist reuze-interessant en snappen zij weer niet dat ik smul van vragen als ‘wat is het favoriete drankje van James Bond?’
Het boek is volgens het voorwoord bedoeld voor mensen die weten dat ze veel dingen niet weten. Het is ook uitermate geschikt voor iedereen die graag met interessante feitjes strooit op feestjes. Wel jammer is dat je na het lezen de antwoorden op veel vragen bij de Nederlandse televisiereeks ‘QI’ al kent, want zij putten gedeeltelijk uit het bestaande archief. Aan de andere kant: kun je thuis op de bank weer eens indruk maken met volslagen overbodige feitenkennis.

John Lloyd & John Mitchinson – ‘Qi – The Pocket Book Of General Ignorance’, Faber and Faber, pp 299, 12 euro

Tel. (015) 2140226

Moonlight do. t/m wo. (behalve op ma.) 19:45, vr. ook om 15.45; Samsara, zo. 15.15; Festen, ma. 19.45; Fat girl, vr. 15.30; Mirakel; zo 13.00, wo 14.00; About Schmidt, do. t/m wo. (behalve op zo.) 22.00; The pianist, do. t/m wo. 19.15, zo. ook om 15.15; Insomnia, do. t/m wo. 22.15; Rode laarsjes, zo. 13.15, wo. 14.15; Sneak preview, zo. 22.15.

Delfia

Tel. (015) 2123855

Spy kids (Engels gesproken), za., zo. en wo. 12.30 en 14.45; De tweeling, do. t/m wo. 19.00; Jackass, do. t/m wo. 17.00, en 22.00, do. t/m wo. (behalve ma.) ook om 19.30, za., zo. en wo. ook om 13.00 en 14.45; Pietje Bell, do. t/m di. 17.00, za. en zo. ook om 12.30 en 14.45; Catch me if you can, do. t/m wo. 19.00 en 21.45; Gangs of New York, do. t/m wo. 17.00; Two weeks notice, do. t/m wo. 17.00 en 21.45, za., zo. en wo. ook om 12.30 en 14.30; Chicago, do. t/m wo. (behalve op zo.) 19.00 en 22.00, zo. alleen om 19.00; Sneak preview, zo. 22.00.

Apollo

Tel. (015) 2123251

8 Mile, do. t/m wo. (behalve op zo.) 17.00 en 19.15, zo. alleen om 17.00; Lord of the rings; the two towers, do. t/m wo. 17.00 en 21.00 uur, za., zo. en wo. ook om 13.30; Die another day (James Bond), do. t/m wo. 22.00, za., zo. en wo. ook om 13.30.

Lantaren/Venster

Tel. (010) 2772277

Cidade de Deus, do. t/m. wo. 19.15 en 22.00, vr. ook om 13.00 en 15.30, zo. en wo. ook om 15.30; Valentin, do. t/m wo. (behalve op di.) 19.30, vr. en zo. 13.15, wo. 15.15; Divine intervention, do. t/m wo. 22.00, vr. 12.30; Swing, vr., za. en zo. 19.30, di. en wo. 21.45, vr. 15.15; Bloody sunday, do. t/m wo. 21.45, vr. 15.15; All or nothing, ma. t/m wo. 19.15 en vr. 15.00; Bowling for Columbine, do. t/m zo. 19.15, zo. 12.30; À la place de coeur, di. 19.30.; %R Xmas, do. t/m zo. 21.45, vr. 13.00; Starkiss, do. 19.30, zo. 13.00; Providence, ma. t/m wo. 19.30, zo. 15.30; Sneak preview, ma. 22.00.

Haags Filmhuis

Tel. (070) 3656030

Lagaan; do. t/m wo. 19.00, zo. 14.00; Valentin, do. t/m wo. (behalve op ma.) 19.30, zo. ook om 13.00; Divine intervention, do. t/m wo. 21.30, zo. ook om 17.00; Bloody sunday, do. t/m wo. 21.45, vr. en wo. 17.00, zo. 13.00; Swing, do. t/m wo. (behalve op ma.) 19.30, zo. 13.00, wo. 17.00 uur,; All or nothing, do. t/m wo. 19.30; Bowling for Columbine, do. t/m wo. (behalve op ma.) 21.15, vr., zo. en wo. ook om 17.00 uur; Samsara, wo. 16.00; Getting my brother laid, vr. 17.00, ma. 19.15; Starkiss, zo. 17.00, wo. 15.00 en 19.15; L’année dernière à marienbad, zo. 15.00, ma. en di. 19.30; Submarine, ma. 19.30; Sneak preview, ma. 22.00.

Theater

Theater De Veste

Tel. (015) 2121312

Borax door Dattah Dans, “stress als product van deze tijd en deze maatschappij en wat dat teweeg brengt in het lichaam en in de beweging”, ma. 20.00 _3; Festen % Thomas Vinterberg door De Ploeg/NUHR e.a., do. 20.15; Persossa(met Cesar Zuiderwijk) “Hitmen“, vr. 20.15; Trijntje Oosterhuis “In concert”, di. 20.15; The five great guitars (Harry Sacksioni, Eric Vaarzon Morel, Jan Kuiper, Leonardo Amuedo en Digmon Rovers), wo. 20.15

Theater aan het Spui

Tel. (070) 3465272

Karens weg door Stichting Karen’s Way, do. en vr. 20.30; A solitary blue door Bonheur, do. 20.30; De aankondiging door Suver Nuver, vr. 20.30; Ongebluste Kalk door ZT Hollandia, za. 20.30; Gehavend door Alex d%Electrique, wo. 20.30.

Muziek

Speakers

Tel. (015) 2124446

Tune up met dj Noman, do. 22.00; Tasjesdisco met dj’s Toppop, Mr. Ad & Miss Penny vr. 23.00; Dance Discovery met dj’s Diederik van Egmond & Hugo, za. 23.00; Salsa Sunday met dj Willy, zo. 20.00.

Koornbeurs

Tel. (015) 2124742

Triangle, dance, vr. 23.00; Underground, za. 22.00.

Rotown

Tel. (010) 4362642

Dj’s The Rockdoctorrrs, do. 22.30; Spincycle 2003 (GB) met dj’s Jesus en Spidersleg, vr. 22.30; dj Marco za. 22.30; R-lab, live audio blends, zo. 22.30.

Popverzamelgebouw Waterfront

Agresiòn (NL, metal) en Brainshake (NL, metal), do. 21.00; Kamagurka “Een stroom van Tettergat” (BE, solovoorstelling begeleidt door piano), vr. 21.00; User Friendly “Surprise Attack Electronica”, line-up Cenik, Onanon, Telco Systems, Toxic Chicken, Murtsew, za. 22.00.

Exposities

Techniek Museum

Tel. (015) 2138311

Snijden door een sleutelgat, tot 25 mei.

Legermuseum

Tel. (015) 2150500

Afscheid van Nieuw-Guinea, tot 4 januari 2004.

Gemeentemuseum Den Haag

Tel. (070) 3381111

Collectie muziekinstrumenten, tot 24 augustus; Prentenkabinet: Picasso, doorlopend wisselende presentatie litho’s, tot 1 december; Isaac Israels in de mode, tot 9 maart. Snow-White in Fashion, tot 30 maart; Wouter van Riessen, tot 16 maart; Bernard Frize, tot 9 maart; Mondriaan: op weg naar abstractie, tot 20 april.

Nai

Tel. (010) 4401200

Reality Machines, het alledaagse weerspiegeld in hedendaagse Nederlandse architectuur, fotografie en vormgeving, tot 21 april; NAi Prijs 2002, tot 16 februari; Architectuur en film van Jacques Tati, tot 27 april.