Het college van bestuur houdt vast aan de beslissing: het Mecanoo-ontwerp voor de Bibliotheek is van tafel. Cvb-voorzitter De Voogd ziet niks in verdere pogingen een goedkopere aannemer te zoeken.
Hij houdt het erop dat de universiteit een schadepost van vier miljoen moet slikken en zo snel mogelijk moet zien te komen tot een nieuw ontwerp dat recht doet aan het bestaande programma van eisen. Door een niet overbrugbaar gat van twee miljoen gulden lijkt het Mecanoo-ontwerp in de prullebak te verdwijnen.
,,De bouwwereld moet weten waar ze met de TU Delft aan toe is. Voor ons is 58 miljoen de limiet. Nu twaalf miljoen erbij leggen om maar door te kunnen gaan, dat doen we niet”, aldus De Voogd. Hij wijst erop dat de keuze om een andere aannemer te zoeken en de aanbesteding verder door te zetten, gebonden is aan regels die de Europese Unie stelt. Een nieuwe inschrijving zou minstens vijf procent lager moeten zijn.
De collegevoorzitter denkt dat het maken van een nieuw ontwerp ,,een kwestie van weken” is en verwacht een vertraging in de nieuwbouw van één à anderhalf jaar. Tijdens een vergadering van de u-raadscommissie voor financiën en planning, afgelopen maandag, zei hij zich te realiseren dat uitstel geen prettige mededeling is voor medewerkers van de Bibliotheek. ,,Maar er kómt een nieuwe, goede huisvesting en het programma van eisen blijft recht overeind staan”, aldus De Voogd.
Hij reconstrueerde de gebeurtenissen voor de raadsleden als volgt: In 1993 kostte het plan van Mecanoo nog negentig miljoen gulden. Het ministerie van onderwijs was bereid 45 miljoen gulden bij te dragen. ,,Mijn conclusie toen: dat kan dus niet.” Door in te krimpen en concessies te doen, bleek de prijs flink te kunnen dalen, maar terwijl de ene post daalde steeg de andere weer. Het college stelde toen 55 miljoen gulden als ‘tot hier en niet verder’ en reserveerde daarnaast drie miljoen voor een parkeerterrein. 58 Miljoen was dus de all-in prijs, inclusief btw.
Ingenieursbureau DHV uit Amersfoort, projectleider voor de nieuwbouw, verzekerde het cvb dat realisatie voor die prijs mogelijk was. Ook een contra-expertise door Weijers Projectmanagement in Zaltbommel kwam tot die conclusie, al kwam dat bureau vijf ton hoger uit. Echter, op 15 juni, een dag voordat de aanbesteding zou plaatsvinden, kwam een derde bureau, Basalt bouwadvies in Nieuwegein, op de proppen met een rapport waarin de kosten vier miljoen hoger uitvielen.
Sigaar
Die timing en de constatering dat de inschrijvers ,,als een schot hagel” met hun prijzen dicht bij elkaar in de buurt zaten (allen rond de tien miljoen hoger met geen groter onderling verschil dan vijf ton), hebben argwaan gewekt bij het college. De Voogd zegt het niet hardop, maar suggereert dat de aannemers vooraf de koppen bij elkaar hebben gestoken en hun inschrijvingen hebben afgestemd om de universiteit tedwingen tot een hogere prijs.
De collegevoorzitter schreef op 7 juli een brief naar DHV, met afschriften naar Mecanoo en de laagst inschrijvende aannemer, waarin hij stelde dat indien voor 10 augustus de partijen geen oplossing hadden gevonden om de aanbesteding binnen het budget te passen, het college het project zal beëindigen.
Op 10 augustus bleek dat er nog 4,5 miljoen te besparen was. ,,De grote klapper in die ronde zat hem in de concessies die de TU als opdrachtgever moest doen. Niet de aannemers, die bleven tien miljoen hoger zitten. Kortom, een hele grote sigaar uit eigen doos”, aldus De Voogd. In het verslag van de cvb-vergadering van 15 augustus stelt het cvb vast dat de aanbesteding ,,geen passende inschrijving heeft opgeleverd. Ten opzichte van het beschikbare budget (Mf 58 all in) is hierdoor een overschrijding ontstaan voor minimaal Mf 2, inclusief BTW”.
,,Het cvb wil niet makkelijk doen met miljoenen voor de Bibliotheek terwijl er elders binnen de universiteit gereorganiseerd wordt en arbeidsplaatsen moeten verdwijnen. Daarnaast hebben wij ervoor te zorgen dat Elektrotechniek wordt aangepakt, Lucht- en Ruimtevaart gesaneerd wordt en faculteiten als Scheikunde en Werktuigbouw een goede huisvesting krijgen. Het is misschien koppig, maar wij zijn ervan overtuigd dat er voor 58 miljoen een mooie bibliotheek kan verrijzen.”
,,Wij krijgen de laatste dagen nogal wat correspondentie met fantastische aanbiedingen uit de bouwwereld. En in Indonesië heb ik gesproken met directieleden van bouwbedrijven die mij beloofden: dat regelen we wel voor je.” Aldus De Voogd, die afgelopen zondag terugkeerde uit dat land.
Bibliothecaris: ‘Gemiste kans’
Op 12 augustus ging bibliothecaris dr. L. Waaijers op vakantie in de vaste overtuiging dat pas op 4 september in een vergadering van de Stuurgroep Nieuwbouw Bibliotheek verdere stappen gezet zouden worden om het gat tussen de laagst inschrijvende aannemer en de universiteit te dichten. Dat gat was volgens Waaijers niet groter dan twee miljoen gulden.
Op de tweede dag van zijn vakantie werd de bibliothecaris, varend in Zeeland, via Scheveningen-radio op de hoogte gesteld van de beslissing van het college om van het Mecanoo-ontwerp af te zien. Binnen een week was Waaijers weer thuis. Tot dit weekeinde beschikte hij over niet meer dan een persbericht over de beslissing van het cvb.
Waaijers ziet in het afblazen van het Mecanoo een ,,gemiste kans”, omdat de nieuwe bibliotheek zoals geschetst door Francine Houben door velen gezien wordt als een architectonisch hoogstaand, opmerkelijk en aandachttrekkend ontwerp. Daarnaast vreest hij dat het verlies dat genomen moet worden, als dit plan de prullebak ingaat – volgens Waaijers zes miljoen, mogelijk tien miljoen als er claims volgen – verdisconteerd zal worden in de nieuwbouw. Met andere woorden een nieuw ontwerp zou slechts 48 tot 52 miljoen mogen kosten, nog afgezien van inflatieverlies.
En vertraging in de nieuwbouw betekent dat Bibliotheekmedewerkers ,,nog tot eind deze eeuw” in het oude gebouw te kampen hebben met de stank van rioollucht, lekkagesen winterse kou. Waaijers wijst erop dat oudere personeelsleden al drie keer een nieuwbouwplan in rook zagen opgaan (in 1957, 1971 en 1986) en dat het natuurlijk demotiverend is als het Mecanoo-ontwerp waar al zo veel publiciteit aan is gegeven, niet verwezenlijkt wordt. Een aantal medewerkers heeft flink veel energie gestoken in de uitwerking van het ontwerp.
Dat alles overziend meent de bibliothecaris dat het college nog een laatste poging moet doen een aannemer te vinden die het Mecanoo-ontwerp voor 58 miljoen kan uitvoeren. ,,Ik wil benadrukken dat ik dus niet om extra geld vraag, maar wel om een herkansing, om extra tijd om de aanbesteding door te zetten”, aldus Waaijers.
Mecanoo: ‘Onbegrijpelijk’
De architecten Francine Houben en Chris de Weijer van Mecanoo kunnen nog steeds niet begrijpen dat het college in dit stadium van de aanbestedingsprocedure het Bibliotheekontwerp laat vallen. Zij ontkennen dat hun ontwerp grotere financiële risico’s met zich mee zou brengen.
,,Wij hebben ervaring met sociale woningbouwprojecten waar je met krappe budgetten werkt en wij hebben geleerd met risico’s om te gaan door goed aan het bouwbestek vast te houden”, verklaart Houben. ,,We hebben de Hogeschool voor economie en management gerealiseerd in de Uithof in Utrecht, een gebouw ongeveer twee keer zo groot als de Bibliotheek, en dat is prima binnen de begroting gebleven en làger aanbesteed dan gebudgetteerd was.”
,,Het is voor ons onbegrijpelijk. Je tekent het, je omschrijft het en je past het in in de begroting in overleg met constructeurs en adviseurs. Externe deskundigen controleren alles nog eens en met zijn allen, ook de mensen van de Sector Huisvesting van de TU, komen we tot de conclusie dat het kan binnen het budget. Wij kunnen dat rond krijgen”, stelt Houben.
Maar als ontwerp en prijs met elkaar in overeenstemming zijn, waarom schrijven vijf aannemers dan toch tien miljoen hoger in? ,,Wij kennen de overwegingen van de aannemers niet, maar onze conclusie is dat deze aannemers er geen zin in hebben en niet om werk verlegen zitten”, aldus Houben. De architecten wijzen erop dat de vijf inschrijvingen die gedaan zijn, alle kwamen van Nederlandse bouwbedrijven. Er is dus niet buiten de grenzen gezocht naar bouwers. Waarom er dan niet verder aanbesteed wordt, is hen een raadsel. ,,Volgens de regels uit Brussel kan dat ook. Wat volgens die regels niet mag is dat je onderling vooraf afspraken maakt”, zegt Houben.
De opvatting dat de door Mecanoo getekende Bibliotheek te artistiek, te futuristisch, te extravagant ‘en dus’ duur of financieel riskant zou zijn, wijzen Houben en De Weijer met kracht van de hand. ,,Het zit slim in elkaar en de ruimte wordt heel economisch benut. Als mensen het te artistiek vinden is dat misschien de angst voor het onbekende. Maar wij hebben echt geprobeerd, ook omdat we hier zelf gestudeerd hebben en de TU-wijk kennen, om iets karaktervols te maken dat bijdraagt aan een campus-idee met een centrum van Aula en Bibliotheek”, aldus Houben.
Figuur 1 Zandvlakte achter de Aula
Het college van bestuur houdt vast aan de beslissing: het Mecanoo-ontwerp voor de Bibliotheek is van tafel. Cvb-voorzitter De Voogd ziet niks in verdere pogingen een goedkopere aannemer te zoeken. Hij houdt het erop dat de universiteit een schadepost van vier miljoen moet slikken en zo snel mogelijk moet zien te komen tot een nieuw ontwerp dat recht doet aan het bestaande programma van eisen. Door een niet overbrugbaar gat van twee miljoen gulden lijkt het Mecanoo-ontwerp in de prullebak te verdwijnen.
,,De bouwwereld moet weten waar ze met de TU Delft aan toe is. Voor ons is 58 miljoen de limiet. Nu twaalf miljoen erbij leggen om maar door te kunnen gaan, dat doen we niet”, aldus De Voogd. Hij wijst erop dat de keuze om een andere aannemer te zoeken en de aanbesteding verder door te zetten, gebonden is aan regels die de Europese Unie stelt. Een nieuwe inschrijving zou minstens vijf procent lager moeten zijn.
De collegevoorzitter denkt dat het maken van een nieuw ontwerp ,,een kwestie van weken” is en verwacht een vertraging in de nieuwbouw van één à anderhalf jaar. Tijdens een vergadering van de u-raadscommissie voor financiën en planning, afgelopen maandag, zei hij zich te realiseren dat uitstel geen prettige mededeling is voor medewerkers van de Bibliotheek. ,,Maar er kómt een nieuwe, goede huisvesting en het programma van eisen blijft recht overeind staan”, aldus De Voogd.
Hij reconstrueerde de gebeurtenissen voor de raadsleden als volgt: In 1993 kostte het plan van Mecanoo nog negentig miljoen gulden. Het ministerie van onderwijs was bereid 45 miljoen gulden bij te dragen. ,,Mijn conclusie toen: dat kan dus niet.” Door in te krimpen en concessies te doen, bleek de prijs flink te kunnen dalen, maar terwijl de ene post daalde steeg de andere weer. Het college stelde toen 55 miljoen gulden als ‘tot hier en niet verder’ en reserveerde daarnaast drie miljoen voor een parkeerterrein. 58 Miljoen was dus de all-in prijs, inclusief btw.
Ingenieursbureau DHV uit Amersfoort, projectleider voor de nieuwbouw, verzekerde het cvb dat realisatie voor die prijs mogelijk was. Ook een contra-expertise door Weijers Projectmanagement in Zaltbommel kwam tot die conclusie, al kwam dat bureau vijf ton hoger uit. Echter, op 15 juni, een dag voordat de aanbesteding zou plaatsvinden, kwam een derde bureau, Basalt bouwadvies in Nieuwegein, op de proppen met een rapport waarin de kosten vier miljoen hoger uitvielen.
Sigaar
Die timing en de constatering dat de inschrijvers ,,als een schot hagel” met hun prijzen dicht bij elkaar in de buurt zaten (allen rond de tien miljoen hoger met geen groter onderling verschil dan vijf ton), hebben argwaan gewekt bij het college. De Voogd zegt het niet hardop, maar suggereert dat de aannemers vooraf de koppen bij elkaar hebben gestoken en hun inschrijvingen hebben afgestemd om de universiteit tedwingen tot een hogere prijs.
De collegevoorzitter schreef op 7 juli een brief naar DHV, met afschriften naar Mecanoo en de laagst inschrijvende aannemer, waarin hij stelde dat indien voor 10 augustus de partijen geen oplossing hadden gevonden om de aanbesteding binnen het budget te passen, het college het project zal beëindigen.
Op 10 augustus bleek dat er nog 4,5 miljoen te besparen was. ,,De grote klapper in die ronde zat hem in de concessies die de TU als opdrachtgever moest doen. Niet de aannemers, die bleven tien miljoen hoger zitten. Kortom, een hele grote sigaar uit eigen doos”, aldus De Voogd. In het verslag van de cvb-vergadering van 15 augustus stelt het cvb vast dat de aanbesteding ,,geen passende inschrijving heeft opgeleverd. Ten opzichte van het beschikbare budget (Mf 58 all in) is hierdoor een overschrijding ontstaan voor minimaal Mf 2, inclusief BTW”.
,,Het cvb wil niet makkelijk doen met miljoenen voor de Bibliotheek terwijl er elders binnen de universiteit gereorganiseerd wordt en arbeidsplaatsen moeten verdwijnen. Daarnaast hebben wij ervoor te zorgen dat Elektrotechniek wordt aangepakt, Lucht- en Ruimtevaart gesaneerd wordt en faculteiten als Scheikunde en Werktuigbouw een goede huisvesting krijgen. Het is misschien koppig, maar wij zijn ervan overtuigd dat er voor 58 miljoen een mooie bibliotheek kan verrijzen.”
,,Wij krijgen de laatste dagen nogal wat correspondentie met fantastische aanbiedingen uit de bouwwereld. En in Indonesië heb ik gesproken met directieleden van bouwbedrijven die mij beloofden: dat regelen we wel voor je.” Aldus De Voogd, die afgelopen zondag terugkeerde uit dat land.
Bibliothecaris: ‘Gemiste kans’
Op 12 augustus ging bibliothecaris dr. L. Waaijers op vakantie in de vaste overtuiging dat pas op 4 september in een vergadering van de Stuurgroep Nieuwbouw Bibliotheek verdere stappen gezet zouden worden om het gat tussen de laagst inschrijvende aannemer en de universiteit te dichten. Dat gat was volgens Waaijers niet groter dan twee miljoen gulden.
Op de tweede dag van zijn vakantie werd de bibliothecaris, varend in Zeeland, via Scheveningen-radio op de hoogte gesteld van de beslissing van het college om van het Mecanoo-ontwerp af te zien. Binnen een week was Waaijers weer thuis. Tot dit weekeinde beschikte hij over niet meer dan een persbericht over de beslissing van het cvb.
Waaijers ziet in het afblazen van het Mecanoo een ,,gemiste kans”, omdat de nieuwe bibliotheek zoals geschetst door Francine Houben door velen gezien wordt als een architectonisch hoogstaand, opmerkelijk en aandachttrekkend ontwerp. Daarnaast vreest hij dat het verlies dat genomen moet worden, als dit plan de prullebak ingaat – volgens Waaijers zes miljoen, mogelijk tien miljoen als er claims volgen – verdisconteerd zal worden in de nieuwbouw. Met andere woorden een nieuw ontwerp zou slechts 48 tot 52 miljoen mogen kosten, nog afgezien van inflatieverlies.
En vertraging in de nieuwbouw betekent dat Bibliotheekmedewerkers ,,nog tot eind deze eeuw” in het oude gebouw te kampen hebben met de stank van rioollucht, lekkagesen winterse kou. Waaijers wijst erop dat oudere personeelsleden al drie keer een nieuwbouwplan in rook zagen opgaan (in 1957, 1971 en 1986) en dat het natuurlijk demotiverend is als het Mecanoo-ontwerp waar al zo veel publiciteit aan is gegeven, niet verwezenlijkt wordt. Een aantal medewerkers heeft flink veel energie gestoken in de uitwerking van het ontwerp.
Dat alles overziend meent de bibliothecaris dat het college nog een laatste poging moet doen een aannemer te vinden die het Mecanoo-ontwerp voor 58 miljoen kan uitvoeren. ,,Ik wil benadrukken dat ik dus niet om extra geld vraag, maar wel om een herkansing, om extra tijd om de aanbesteding door te zetten”, aldus Waaijers.
Mecanoo: ‘Onbegrijpelijk’
De architecten Francine Houben en Chris de Weijer van Mecanoo kunnen nog steeds niet begrijpen dat het college in dit stadium van de aanbestedingsprocedure het Bibliotheekontwerp laat vallen. Zij ontkennen dat hun ontwerp grotere financiële risico’s met zich mee zou brengen.
,,Wij hebben ervaring met sociale woningbouwprojecten waar je met krappe budgetten werkt en wij hebben geleerd met risico’s om te gaan door goed aan het bouwbestek vast te houden”, verklaart Houben. ,,We hebben de Hogeschool voor economie en management gerealiseerd in de Uithof in Utrecht, een gebouw ongeveer twee keer zo groot als de Bibliotheek, en dat is prima binnen de begroting gebleven en làger aanbesteed dan gebudgetteerd was.”
,,Het is voor ons onbegrijpelijk. Je tekent het, je omschrijft het en je past het in in de begroting in overleg met constructeurs en adviseurs. Externe deskundigen controleren alles nog eens en met zijn allen, ook de mensen van de Sector Huisvesting van de TU, komen we tot de conclusie dat het kan binnen het budget. Wij kunnen dat rond krijgen”, stelt Houben.
Maar als ontwerp en prijs met elkaar in overeenstemming zijn, waarom schrijven vijf aannemers dan toch tien miljoen hoger in? ,,Wij kennen de overwegingen van de aannemers niet, maar onze conclusie is dat deze aannemers er geen zin in hebben en niet om werk verlegen zitten”, aldus Houben. De architecten wijzen erop dat de vijf inschrijvingen die gedaan zijn, alle kwamen van Nederlandse bouwbedrijven. Er is dus niet buiten de grenzen gezocht naar bouwers. Waarom er dan niet verder aanbesteed wordt, is hen een raadsel. ,,Volgens de regels uit Brussel kan dat ook. Wat volgens die regels niet mag is dat je onderling vooraf afspraken maakt”, zegt Houben.
De opvatting dat de door Mecanoo getekende Bibliotheek te artistiek, te futuristisch, te extravagant ‘en dus’ duur of financieel riskant zou zijn, wijzen Houben en De Weijer met kracht van de hand. ,,Het zit slim in elkaar en de ruimte wordt heel economisch benut. Als mensen het te artistiek vinden is dat misschien de angst voor het onbekende. Maar wij hebben echt geprobeerd, ook omdat we hier zelf gestudeerd hebben en de TU-wijk kennen, om iets karaktervols te maken dat bijdraagt aan een campus-idee met een centrum van Aula en Bibliotheek”, aldus Houben.
Figuur 1 Zandvlakte achter de Aula
Comments are closed.